Kategoria: gramatyka

Kategorie
gramatyka poziom A1-A2

Norweskie konstrukcje: enten, eller… både, og…

Albo, albo... zarówno, jak i...

Jak używać norweskich konstrukcji enten – eller, verken – eller oraz både – og?

Wszystko zależy od Waszych preferencji i tego, co chcecie wyrazić i jakie opcje bierzecie pod uwagę. Użycie tych wyrażeń z przykładami zdań znajdziecie poniżej.

ENTEN - ELLER

używamy, kiedy chcemy powiedzieć, że jedna z opcji jest poprawna (ALBO – ALBO):

Hun skal rydde her enten i dag eller i morgen.
(Ona posprząta albo dzisiaj, albo jutro)

VERKEN - ELLER

używamy, kiedy chcemy powiedzieć, że żadna z opcji nie jest poprawna (ANI – ANI):

Jeg liker verken kaffe eller te.
(Nie lubię ani kawy ani herbaty)

BÅDE - OG

używamy, kiedy chcemy powiedzieć, że wszystkie opcje są poprawne (ZARÓWNO – JAK I):

Jeg har jobbet både i byen og på landet.
(Pracowałem zarówno w mieście, jak i na wsi)

Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

Czasowniki frazowe II

Norweskie czasowniki frazowe z ,,å holde"

Czasowniki frazowe to połączenia czasownik + przyimek lub przysłówek które często diametralnie zmieniają znaczenie czasownika. W języku norweskim jest ich sporo i są często używane, dlatego więc warto systematycznie się ich uczyć. Poniżej zamieszczamy tabelę zawierającą czasowniki frazowe ze słówkiem ,,holde” oraz przykłady ich użycia w zdaniu.

Sprawdź też pierwszą część wpisów na ten temat tutaj. 

 

holde ut

wytrzymać

Jeg prøver å holde ut i denne jobben, men det er så vanskelig!

å holde på med

zajmować się czymś

Jeg holder på med å pusse opp leiligheten min.

å holde med

zgadzać się z kimś, stać po czyjejś stronie

Jeg holder med henne, for hun er rett. 

å holde på

zapowiadać się na wydarzenie czegoś/omal…

Han holdt på å drepe meg, men plutselig ble han pågrepet av politiet. 

å holde opp

przestać

Kan du holde opp å røyke?

å holde fra hverandre

rozróżniać od siebie

De er så like! Det er så utfordrende å holde dem fra hverandre.

å avholde seg fra

wstrzymać się od

Dessverre avholdt seg mange fra å stemme.

å oppholde

zajmować komuś czas, zatrzymywać kogoś

Ikke opphold henne lenger! Hun har jo så mye å gjøre.

å oppholde seg

przebywać

Han oppholder seg i Norge nå.

å bli avholdt

odbyć się

Møtet blir avholdt på kontoret vårt.

å forholde seg til

odnieść się do, ustosunkować się do

Kan du forholde deg til denne saken?

å overholde

dotrzymać (terminu)

Husk å overholde søknadsfristen!

 

 

Kategorie
gramatyka poziom A1-A2

Zdania z SOM

Który, która, które...

Łączenie zdań prostych za pomocą zaimka względnego SOM jest stosunkowo proste, ale jest kilka istotnych zasad, o których trzeba pamiętać. Zaimek względny SOM funkcjonuje przede wszystkim jako spójnik podrzędności, więc obowiązują tutaj wszelkie zasady dotyczące tworzenia zdań złożonych. Czasami okazuje się również, że wyraz SOM można najzwyczajniej w świecie pominąć. 

❗️Łączenie zdań za pomocą SOM wygląda następująco:

1) Tradycyjnie:

Jeg har en hund. Den heter Benek. → Jeg har en hund som heter Benek.

Hun har et hus. Det er stort. → Hun har et hus som er stort.

2) W tym przypadku okoliczniki zdaniowe (sjelden, ofte, ikke, også….) stoją przed czasownikiem w zdaniu podrzędnym -> czyli zdaniu po SOM.

Vi har noen naboer. De bråker alltid om natta. → Vi har noen naboer som alltid bråker om natta.
Det er mange i klassen. De klarer sikkert eksamen. → Det er mange i klassen som sikkert klarer eksamen.

3) Tutaj przyimek w zdaniu podrzędnym ląduje na końcu zdania 🙂

Vi har mange venner. Vi liker å være sammen med dem. → Vi har mange venner som vi liker å være sammen med.

Jeg har en gammel tante. Jeg ringer ofte til henne. → Jeg har en gammel tante som jeg ofte ringer til.

4) SOM czasami można pominąć -> jeśli po połączeniu zdań mamy w zdaniu nadrzędnym i podrzędnym podmiot. Ale nigdy nie będzie błędem pominięcie som 🙂

Hun har katter. Hun elsker dem. → Hun har katter (som) hun elsker.   

Eva spiser en kake. Hun har nettopp bakt den. -> Eva spiser en kake hun nettopp har bakt.

A teraz wykonaj ćwiczenia. Zapisz zdania ręcznie, najlepiej w Twoim zeszycie do norweskiego. Następnie porównaj swoje odpowiedzi z naszym kluczem. 

✍️ Ćwiczenie
Przetłumacz zdania.

  1. Znam dziewczynę, która nazywa się Ingrid.

  2. Znam mężczyznę, który nazywa się Stig.

  3. Ali ma kota, który jest czarny.

  4. Ola pochodzi z miasta, które leży w Norwegii.

  5. Dziecko ma rower, który jest czerwony.

  6. Czytasz książlę, która jest śmieszna.

  7. Sigrun mieszka w domu, który jest stary.

  8. Eva mieszka w mieście, które kocha.

  9. Anne ma ogród, o którym często rozmawia.

  10. Przeprowadzamy się do Oslo, które kochamy.
  1. Sigrid ma nowe krzesło, które maluje.

  2. Erik pracuje w firmie, o której często opowiada.

  3. Eva nie lubi psów, które szczekają.
  4. Anne rozmawia o mężczyźnie, który jest przystojny.

  5. Adam mieszka razem z Evą, która jest słodka.

  6. Wczoraj jadłem jedzenie, którego nie lubię.

  7. Chodziłem na kurs norweskiego, na którym nie rozmawialiśmy.

  8. Eva ma ukochanego, o którym często rozmawia.

  9. Zacząłem pracę w firmie, która nigdy nie daje wypłaty.

  10. Używam telefonu, który często się chodzi wolno. 

Fasit

  1. Jeg kjenner ei jente som heter Ingrid.
  2. Jeg kjenner en mann som heter Stig.
  3. Ali har en katt som er svart.
  4. Ola kommer fra en by som ligger i Norge.
  5. Barnet har en sykkel som er rød.
  6. Du leser ei bok som er morsom.
  7. Sigrun bor i et hus som gammelt.
  8. Eva bor i en by hun elsker.
  9. Anne har en hage hun hyppig snakker om.
  10. Vi skal flytte til Oslo vi elsker.
  11. Sigrid har en ny stol hun maler.
  12. Erik jobber i et firma han ofte snakker om.
  13. Eva liker ikke hunder som bjeffer.
  14. Anne snakker om en mann som er kjekk.
  15. Adam bor sammen med Eva som er søt.
  16. I går spiste jeg mat jeg ikke liker.
  17. Jeg gikk på norskkurs vi ikke snakket på.
  18. Eva har en kjæreste hun ofte snakker om.
  19. Jeg begynte i et firma som aldri gir lønn.
  20. Jeg bruker en mobil som ofte går sakte.
Kategorie
film/video gramatyka poziom A1-A2

Peppa Gris – Boże narodzenie

PEPPA GRIS – BOŻE NARODZENIE

 Świąteczny odcinek Peppy pomoże Wam wdrożyć tematykę Bożego Narodzenia do nauki norweskiego!
Obejrzyjcie zaproponowany przez nas odcinek i wykonajcie zadanie dla utrwalenia słownictwa i gramatyki znajdujących się w odcinku. Polecamy najpierw obejrzeć tylko obejrzeć odcinek, bez rozwiązywania zadania. Tak po prostu, dla zapoznania się z materiałem. Następnie możecie spróbować uzupełniać zdania w czasie oglądania odcinka, a gdy już to zrobicie – obejrzeć jeszcze raz i sprawdzić, jak dużo już rozumiecie. 

Świetna i efektywna zabawa, czego chcieć więcej?

Sprawdź również inne odcinki Peppy!
– Na rowerze
– Nowe buty
– Pchli targ

 

Przetłumacz fragmenty zdań:

  1. Vi er (na miejscu)
  1. Jeg har (marchewki, ziemniaki i żurawinę) i kjøleskapet.
  1. Alle finner setet (ze swoim numerem).
  1. (Pospieszcie się), unger.
  1. Jeg (nigdy nie byłem) på teater før.
  1. Alle (muszą być cicho).
  1. (Czyj telefon) er det?
  1. Grønnsakenes magi (nigdy się nie kończy).
  1. Kan du (pomóc mi ze znalezieniem jego).
  1. Du (nie jesteś dobry w szukaniu).
  1. Jeg kan (dać Tobie jedno życzenie).
  1. Ditt ønske (zostanie spełnione).
  1. Nå kan vi (zaśpiewać kolędę).
  1. Vi har (niespodziankę).
  1. En (szczególnie ważna osoba) har kommet for å hilse på.
  1. Kan du (zgadnąć kto to jest)?
  1. (Czy wszyscy byli grzeczni)?
  1. (Czy wszyscy utrzymywali porządek w pokoju)?

FASIT:

  1. Vi er _____framme_____ (na miejscu).
  1. Jeg har ___gulrøtter, poteter og tranebær_____ (marchewki, ziemniaki i żurawinę) i kjøleskapet.
    en gulrot -> gulrøtter
  1. Alle finner setet ___med nummeret sitt_____ (ze swoim numerem).
  1. ____Skynd dere___ (Pospieszcie się), unger.
  1. Jeg ____har aldri vært____ (nigdy nie byłem) på teater før.
  1. Alle _____må være stille____ (muszą być cicho).
  1. ____Hvem sin telefon____(Czyj telefon) er det?
  1. Grønnsakenes magi ___tar aldri slutt___ (nigdy się nie kończy).
  1. Kan du ____hjelpe meg med å finne ham?______ (pomóc mi ze znalezieniem jego).
  1. Du ____er ikke flink til å lete_____ (nie jesteś dobry w szukaniu).
  1. Jeg kan ____gi deg ett ønske_____(dać Tobie jedno życzenie).
  1. Ditt ønske ____skal bli oppfylt____ (zostanie spełnione).

å oppfylle drømmer – spełniać marzenia

  1. Nå kan vi ______synge julesangen______(zaśpiewać kolędę).
  1. Vi har _____en overraskelse_____ (niespodziankę).
  1. En ____særdeles viktig person______ (szczególnie ważna osoba) har kommet for å hilse på.
  1. Kan du ___gjette hvem det er_______ (zgadnąć kto to jest)?
  1. _____Har alle vært snille____ (Czy wszyscy byli grzeczni)?
  1. ___Har alle  holdt det ryddig på rommet___(Czy wszyscy utrzymywali porządek w pokoju)?
Kategorie
gramatyka poziom A1-A2

Norweskie przymiotniki kwantyfikujące

Norweskie przymiotniki kwantyfikujące: Lite, litt czy få? Ingen, ikke noen, a może ikke noe? 🤯🤯

 Przymiotniki kwantyfikujące mogą przyprawić o zawrót głowy niejednego uczącego się języka norweskiego. Na szczęście przychodzimy z pomocą – naszymi ładnymi notatkami, które są tak naprawdę stałym elementem zajęć i kursów naszej szkole! Miłego korzystania 🙂

🇳🇴🇵🇱✍️
mangedużo -> do policzalnychDet er mange elever på skolen.
myedużo -> do niepoliczalnychHun har drukket så mye alkohol!
fåmało, niewiele -> do policzalnychNå tar jeg få tabletter om dagen.
litemało, niewiele -> do niepoliczalnychJeg kan ikke lage pannekaker, det er for lite melk i kjøleskapet.
litttrochę -> do niepoliczalnychDet er faktisk litt vann i flasken.
noenktoś / jakiś (do rodzaju męskiego, żeńskiego oraz liczby mnogiej) / kilku – do liczby mnogiejNoen banker på døra.
noecoś / jakiś, jakieś (do liczby rodzaju nijakiego, liczby pojedynczje)
Jeg må si deg noe.
Det kunne vært bra å ha noe hus.
ingen/ikke noennikt / żaden (rodzaj męski, żeński oraz liczba mnoga)Det er ingen/ikke noen her.
Jeg ser ingen folk/ikke noen folk.
ikke noenic / żaden (rodzaj nijaki) / trochę (do niepoliczalnych)Jeg trenger ikke noe.
Jeg har ikke noe sted å bo.
Kategorie
gramatyka poziom A1-A2

Zaimki wskazujące

Norweskie zaimki wskazujące

Zaimki wskazujące w języku norweskim – niby prosty temat, a jednak potrafi sprawić sporo problemów, zazwyczaj na początku nauki. Najczęściej popełnianym błędem jest brak określonej formy rzeczownika, co często jest spowodowane również brakiem znajomości rodzajników. Jednak w miarę postępu z językiem są to formy, które ulegają dość szybkiego zautomatyzowaniu w mowie 😇 Zapraszamy do przeczytania posta i wykonania ćwiczenia.

Zaimki wskazujące bliższe -> tłumaczymy je w ten sposób: ten, ta, te, ci …..

PO ZAIMKACH WSKAZUJĄCYCH ZAWSZE JEST FORMA OKREŚLONA!!

DENNE – rodzaj męski i żeński

en blomst -> denne blomsten

en buss -> denne bussen

en sjokolade -> denne sjokoladen

ei bok -> denne boka

DETTE – rodzaj nijaki

et hus -> dette huset

et bilde -> dette bildet

et barn -> dette barnet

DISSE -> liczba mnoga

busser -> disse bussene

biler -> disse bilene

ei kvinne -> disse kvinnene

DEN, DET, DE -> zaimki wskazujące dalsze, tłumaczymy je jako: tamten, tamta, tamci, tamto ….

en bil -> den bilen

ei kvinne -> den kvinna

et hus -> det huset

personer -> de personene

❗️Ćwiczenie: Przetłumacz zdania na język norweski.

1. Czy możesz dać mi tą gazetę?

2. W tym domu mieszka dużo ludzi

3. Ile kosztują te książki?

4. Czy ten bus jedzie do centrum?

5. Te dzieci są niegrzeczne, ale tamte dzieci są miłe.

6. Kto ma ochotę zjeść tamten chleb?
7. Czy te bułki smakują dobrze?
8. Ten komputer jest zepsuty.
9. Ta sukienka jest bardzo ładna, ale tamte spodnie mi się nie podobają.

10. Nie potrafię rozwiązać tego zadania.

11. Nie rozumiem tych ludzi.

12. Tamten mężczyzna jest bardzo przystojny.

13. Chcę przeprowadzić się do tego kraju.

14. Chciałabym otworzyć konto w tym banku.

15. W tym sklepie jest bardzo drogo, ale w tamtym sklepie jest dość tanio.

Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

Norweskie czasowniki frazowe I

Co to są czasowniki frazowe?

Czasowniki frazowe (parikkelverb) to połączenie czasownika z przyimkiem, dzięki któremu czasowniki może zmienić znaczenie. 
Niestety tego typu połączenie może mieć wiele znaczeń, a każde z nich jest zależne od kontekstu. 

Czy istnieją jakieś magiczne sposoby na ich naukę? 

Wszystko tutaj zależy od tego jak lubisz się uczyć i co w nauce sprawia Ci przyjemność. Czasowniki frazowe z reguły należy zapamiętać, ponieważ często przyimek nie sugeruje nam znaczenia, lub kojarzy nam się z czymś zupełnie innym.
Z naszej strony możemy polecić tworzenie zdań z takimi czasownikami (różnych, w zależności od ilości znaczeń czasownika), utrwalania za pomocą fiszek i przede wszystkim otaczania się językiem norweskim poprzez materiały autentyczne. Nie ma nic i bardziej satysfakcjonującego, niż zrozumienie takich wyrażeń w filmie, serialu lub książce 🙂 

Na naszych kursach języka norweskiego działamy ze słownictwem tak, jak poniżej – tłumaczymy i od razu używamy słów w kontekście!

Sprawdź też drugą część czasowników frazowych ze słówkiem ,,å holde” tutaj!

🇳🇴🇵🇱✍️
å angre påżałowaćHun angret på at hun ikke hadde blitt med på turen.
å falle noen innwpaść na coś, przyjść do głowyDet falte meg ikke inn at det var noe galt med bremsene.
å få noe tilprzeprowadzić coś, poradzić sobie z czymśDisse oppgavene er for vanskelige! Får du dem til?
å pågåtrwaćDette møtet har pågått i mange timer.
å gå med påzgodzić się na cośJeg kan ikke gå med på det. Det er så dårlig ide!
å gå tilmieć przebiegJeg lurer på hvordan ulykken har gått til.
å gå medbyć zużytym, skonsumowanem,Herregud! Så mye mat gikk med på gårsdagens fest.
å legge utwyłożyć pieniądze, zapłacićDessverre har jeg glemt kontanter. Kan du legge ut for meg?
å legge påpodnieść, zwiększyćJævlig inflasjon! De har lagt på prisene igjen.
å legge nedzamknąć, zakończyćDet er stor oppussing nå, så jeg aner ikke når arbeidet vil legges ned.
å se opp tilszanować, mieć do kogoś respekt/szacunekJeg har alltid sett opp til læreren min. Han er så flink i norsk!
å se fram tilnie móc się doczekaćJeg ser fram til å møte deg!
å sette izacząć coś nagleHun satte plutselig i å le.
å slippe frawykaraskać się, wyjść z (np. wypadku)Klarte hun å slippe fra ulykken?
å ta påodbić się na kimśHennes problemer i barndommen har tatt hardt på voksenlivet hennes.
Kategorie
film/video gramatyka poziom A1-A2

Peppa Gris – Nye sko

Nowe buty Peppy - ćwiczenie gramatyczne

Hei alle sammen!

Dzisiaj chcemy Wam pokazać, że gramatyki możecie się uczyć nie tylko z podręczników do gramatyki. Wystarczy, że obejrzycie zaproponowany przez nas odcinek Świnki Peppy (Peppa Gris) i wykonacie poniższe krótkie, ale jakże skuteczne zadanie! Utrwalenie odmiany przymiotnika, rzeczownika oraz zaimków gwarantowane 🙂 (dajcie znać, czy Was też urzekły czerwone buty Peppy 🐷👠)

Sprawdź również inne odcinki Peppy!
– Na rowerze
– Boże Narodzenie
– Pchli targ

Uzupełnij zdania (tłumacząc jego fragment lub odmieniając prawidłowo wyrazy podane w nawiasie).

  1. Alle leter etter (en sko) til Peppa.
  1. Peppa, hvor er (twoje buty)?
  1. Men Peppas (en sko) er ikke der.
  1. Peppas (en sko) er ikke der (również).
  1. Men (twoje buty) var litt (gammel).
  1. Vi kjøper et par. (ny)
  1. Jeg skal få ,   (ny, rød) sko.
  1. Se på de (moje nowe buty). De er (rød).
  1. Peppa skal (umyć się), og hun vil (mieć na sobie)  de (swoje nowe buty) til og med i badekaret.
  1. Mamma Gris har (swoje kalosze) på.
  1. Georg skal leke i det (et vått gress).
    1. Hun vil ikke at de (nye sko) skal bli
(skitten).

Fasit:

  1. skoene
  2. skoene dine
  3. sko
  4. sko, heller
  5. skoene dine, gamle
  6. nytt
  7. nye, røde
  8. nye skoene, røde
  9. vaske seg, ha på seg, nye skoene
  10. støvlene sine
  11. våte gresset
  12. nye skoene, skitne
Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

Zdania warunkowe

Jeśli x, to y... - jak tworzyć zdania warunkowe?

HVIS-setninger lub hypotetiske setninger (czyli zdania warunkowe) w języku norweskim to zagadnienie gramatyczne, które spędza sen z powiek wielu uczącym się języka norweskiego. Nie dość, że jest kilka rodzajów takich zdań, wszędzie używa się innych czasów i konstrukcji, to jeszcze okazuje się, że to samo zdanie możemy przedstawić na kilka sposobów. Czy faktycznie zdania warunkowe to taki diabeł straszny, jak go malują? W tym poście postaramy się Wam pokazać, że jest wręcz przeciwnie!

Zdania warunkowe to zdania złożone podrzędnie, zawierające warunek (betingelse) oraz skutek (konsekvens). Warunek zazwyczaj zaczynamy wyrazem hvis (jeśli). Oto przykład zdania warunkowego:

Schemat norweskiego zdania warunkowego

Okazuje się, że zdanie oznaczające: Gdybym był Tobą, to kupiłbym ten samochód, możemy przedstawić na kilka różnych sposobów, a jego znaczenie się nie zmieni. Spójrz poniżej:

Om jeg var deg, ville jeg kjøpe denne bilen. 

Dersom jeg var deg, ville jeg kjøpe denne bilen.

Var jeg deg, ville jeg kjøpe denne bilen. -> inwersja na początku zdania, zamiast hvis, dersom, om.

Czy słowa dersom, hvis i om oznaczają to samo? Dokładnie tak! Możesz ich używać zamiennie 😇.

Skoro wiemy, jak zdanie warunkowe ma wyglądać i w jaki sposób możemy je przedstawić, to teraz nasuwa się pytanie: jakich form czasowników używamy w tego typu zdaniach i od czego to zależy? Wszystko jest zależne od tego, co chcemy przez nie wyrazić i jak prawdopodobne są sytuacje i zdarzenia, o których mówimy. Oto rodzaje typy zdań warunkowych:

Typ I - sytuacje realistyczne w teraźniejszości:

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS TERAŹNIEJSZY (PRESENS) , CZAS TERAŹNIEJSZY (PRESENS) LUB PRZYSZŁY (FUTURUM)

Przykłady:

Hvis du kommer, skal jeg lage kaffe til deg.
(Jeśli przyjdziesz, to zrobię Ci kawę)

Har du billett, kan du gå på konsert. 
(Jeśli masz bilet, to możesz iść na koncert).

TYP II - gdybanie o teraźniejszości -> mówienie o sytuacjach mało realnych (choć jest bardzo minimalna szansa na to, że się wydarzą)

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , VILLE/SKULLE + BEZOKOLICZNIK

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM)

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , (HA) + VILLE/SKULLE + III FORMA CZASOWNIKA (PERFEKTUM) -> HA może być, ale nie musi 🙂

Przykłady:

Hvis jeg var deg, gikk jeg på norskkurs. 
(Gdybym był Tobą, to bym poszedł na kurs norweskiego. -> nie mogę być inną osobą, ale ta osoba może się w końcu na ten kurs zdecyduje).

Hvis jeg var rik, skulle/ville jeg kjøpe masse godteri.
(Gdybym był bogaty, to kupiłbym dużo słodyczy -> powiedzmy, że przy obecnej pracy ciężko jest być bogatym, ale można wygram w totka?)

Var jeg i Spania, skulle/ville jeg (ha) spandert en øl på deg.
(Gdybym był teraz w Hiszpanii, to postawiłbym Ci piwo. -> nie mogę być teraz w Hiszpani, więc tego piwa nie postawię (ale w sumie mógłbym od razu wsiąść w samolot z kimś i tam być, ale no, mało kto tak zrobi 🙂 )

TYP III - sytuacje totalnie niemożliwe w teraźniejszości lub gdybanie o przeszłości (tak zwane rozlane mleko, bo przecież do przeszłości już nie wrócimy):

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+III FORMA CZASOWNIKA) , SKULLE/VILLE + (HA) + III FORMA CZASOWNIKA (PERFEKTUM)

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+III FORMA CZASOWNIKA) , CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+ III FORMA CZASOWNIKA)

Przykłady:

Hvis jeg hadde vært ung, skulle/ville jeg (ha) sjekket opp denne jenta.
(Gdybym młody, to bym poderwał tą dziewczynę -> no ale nie mogę być młody, bo mam aktualnie 70 lat, więc sytuacja niemożliwa)

Hadde jeg vært president, hadde jeg gitt folkalle mye penger.
(Gdybym był prezydentem, dałbym Wszystkim dużo pieniędzy. -> niemożliwe, że będę prezydentem, bo nie mam nic wspólnego z polityką, nie interesuję się nią i nic nie robię w tym celu)

Om jeg hadde gått dit, hadde jeg fått vite mye om henne.
(Gdybym tam poszedł, dużo bym się o niej dowiedział. No ale nie poszedłem, mleko rozlane, już teraz przeszłości nie zmienię).


Użycie czasowników skulle/ville zależy oczywiście od tego, co chcemy wyrazić: skulle -> coś co można zaplanować/kontrolować, a ville -> nasze życzenia i sytuacje, na których nie planujemy i nie kontrolujemy.

Sporo tego? Spróbuj zatem przetłumaczyć poniższe zdania (do niektórych podany został kontekst i czas, o którym mowa, ponieważ ciężko wywnioskować te dwa elementy na podstawie jednego zdania).

Ćwiczenie - przetłumacz zdania na język norweski

  1. Jeśli pójdę do dentysty, to nie będę miał problemów z zębem. (logiczna sytuacja w teraźniejszości)
  1. Gdybym był bogaty, dużo bym podróżował. (gdybanie o teraźniejszości, w sumie sporo pracuję i firma się rozwija, więc jakaś tam szansa jest)
  1. Gdyby mnie cokolwiek irytowało, to przecież bym Ci powiedziała. (mówimy o przeszłości)
  1. Gdybym był Tobą, to zapisałbym się na ten kurs. (gdybamy o teraźniejszości, możliwe że ta osoba się na ten kurs zapisze w końcu)
  1. Jeśli jest mróz na zewnątrz, to woda zamarza. (realistyczna sytuacja w teraźniejszości)
  1. Gdybym był dzieckiem, to kupiłbym tą zabawkę. (jestem dorosły, więc dzieckiem nie mogę być)

Fasit:

  1. Hvis jeg går til tannlegen, vil jeg ikke ha problemer med tannen.
  2. Hvis jeg var rik, skulle jeg (ha) jobbet mye. 
  3. Hvis noe hadde irritert meg, hadde jeg jo sagt deg det. 
  4. Hvis jeg var deg, skulle jeg meldt meg på dette kurset. 
  5. Hvis det er iskaldt, fryser vannet.
  6. Hvis jeg hadde vært barn, hadde jeg kjøpt denne leken.
Kategorie
gramatyka poziom A1-A2

Norweski szyk zdania – w obrazkach!

Język norweski jest językiem w którym nie ma przypadków (pamiętasz może ze szkoły podstawowej te wszystkie dopełniacze i mianowniki?). 

Dzięki temu nie musimy się uczyć skomplikowanej odmiany słówek ALE, z tego samego powodu, szyk wyrazów w norweskim zdaniu jest wyjątkowo ważny. To właśnie do niego zależeć będzie często sens zdania i to, kto jest wykonawcą jakiej czynności.

Aby maksymalnie uprościć temat, wyjaśnimy go na obrazkach. Mamy świadomość, że orzeczenia, dopełnienia i podmioty to często dawno zapomniane relikty czasu podstawówki 😀

A więc do dzieła!

 
 
Co jest co?

Pierwszym bohaterem tego wpisu jest Podmiot.

Podmiot jest częścią zdania która opisuje wykonawcą czynności  i odpowiada na pytania: kto? i co?

Na przykład w zdaniu:

Kasia je lody. – Kasia spiser is.

Podmiotem jest Kasia.

Natomiast w zdaniu: Pada deszcz. podmiotem jest deszcz.

Uwaga! To zdanie po norwesku brzmi: Det regner.

I podmiotem jest DET. 

Dosłownie: To pada.

Następną, bardzo ważną częścią zdania, jest orzeczenie. Możesz wyobrazić sobie orzeczenie jak słońce – wszystko inne kręci się wokół niego. Ważne jest, aby zawsze wiedzieć gdzie znajduje się ono w zdaniu.

Najważniejszą zasadą w języku norweskim jest to, że orzeczenie znajduje się na drugim miejscu w zdaniach twierdzących (no, nie zawsze, ale jeśli stawiasz pierwsze kroki w norweskim, to ta zasada wystarczy).

Jak rozpoznać orzeczenie?

Jest ono najważniejszym czasownikiem w zdaniu i określa co robi i w jakim stanie znajduje się bohater zdania (podmiot).

Np. Vi drikker kaffe. (My pijemy kawę)
orzeczenie – drikker
Han er kald. (On jest zimny – Jest mu zimno). 
orzeczenie – er

Okolicznik zdaniowy jest najtrudniejszy do zdefiniowania bo nie odpowiada na żadne pytanie. Okoliczników zdaniowych jest dużo i zmieniają one sens zdania. Możemy tu wymienić takie słówka jak

  • ikke – przeczenie
  • alltid – zawsze
  • ofte – często
  • heldigvis – na szczęście
  • dessverre – niestety
  • virkelig – naprawdę
  • fordi – ponieważ
  • at – że
  • til tross for – pomimo, że
  • ettersom – zatem, ponieważ
  • om – czy, jeśli
W zdaniach prostych okolicznych zdaniowy stoi ZA orzeczeniem.
Na początku swojej przygody z norweskim najpopularniejszym okolicznikiem, z którym będziesz mieć najwięcej do czynienia, będzie IKKE. Dlatego też w przykładach poniżej użyjemy właśnie jego. 

Dopełnienie określa i uzupełnia czasownik.

Np. 
Vi drikker kaffe. 

Han spiller dataspill. (On gra w gry komputerowe)

Jeg ser på tv. (Ja oglądam telewizor).

Dopełnienie nie jest konieczne w zdaniu, wystarczy sam podmiot i orzeczenie. 


No i ostatnie dwie części zdania to: okolicznik czasu i okolicznik miejsca. Tutaj większej filozofii nie ma, są to te słowa które opisują czas i miejsce.

Ok, poznaliśmy już wszystkie części zdania. Czas nauczyć się ich używać!

Są 3 najważniejsze zasady o których musisz zawsze pamiętać:

  1. Na drugim miejscu w zdaniu zawsze jest orzeczenie.
  2. Obok orzeczenia zawsze stoi podmiot – z jednej, albo z drugiej strony. 

Reszta zdania jest dowolna i zależy od tego, co chcesz powiedzieć.

Przyjrzyj się zdaniom poniżej. 

I zasada numer 3:

3. IKKE (I każdy inny okolicznik zdaniowy) stoją ZA orzeczeniem. – nie koniecznie zaraz przy nim, ale nigdy nie przed.

Np.
Jeg lager ikke mat.
De går ikke på skolen.

 

Do tego momentu zazwyczaj wszystko jest jasne. Ale co się stanie jeśli zdanie zaczniemy od czegoś innego niż podmiot?

Na przykład od Nå (teraz)?

Czasownik wciąż zostaje na drugim miejscu.
Oznacza to, że podmiot spada na miejsce 3 – pamiętaj, że wciąż musi być obok orzeczenia!

Nie stawianie czasownika na drugim miejscu jest najczęstszym błędem popełnianym przez początkujących.

Gdzie wtedy wstawić ikke?

Spada ono na dalszą pozycję, ponieważ obowiązują dwie pierwsze zasady, czyli na drugim miejscu orzeczenie, obok niego podmiot i dopiero na czwartym miejscu stawiamy ikke. Jak w przykładach poniżej.

To tyle jeśli chodzi o podstawy szyku zdania. Polecamy przećwiczyć te 3 zasady zmieniając kolejność słów w zdaniu. 

ul. Główna 45A,
57-350 Kudowa-Zdrój
REGON: 522935420
NIP: 8831874823

Facebook Instagram Youtube Tiktok

Korzystając z tej strony akceptujesz postanowienia regulaminu i oświadczasz, że zapoznałeś się z polityką prywatności.

Copyright © 2023 Norsk nå | created by logotype.png.studio

Koszyk
  • No products in the cart.
Razem:
zł0.00
0