Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

Preteritum i Perfektum

Użycie czasów preteritum i perfektum to nie lada wyzwanie dla większości uczących się norweskiego. Wiele osób zadaje pytania: czy jest w ogóle sens uczyć się tylu czasów? Nie wystarczy mi jeden? Okazuje się, że forma tego samego czasownika, tylko w innym czasie, może oddać zupełnie inne znaczenie.

I chociaż jest sporo zasad kiedy używamy którego czasu, to jeśli dopiero zaczynasz uczysz się różnicy pomiędzy Preteritum a Perfektum, to wystarczy, że zapamiętasz jedną główną:

Preteritum używamy kiedy mówimy o czynnościach zakończonych w określonym czasie w przeszłości. Perfektum, kiedy dana czynność zaczęła się w przeszłości i wciąż trwa lub chcemy podkreślić jej wpływ na teraźniejszość.

Wszystkie inne, bardziej szczegółowe zasady, zamieszczamy poniżej.

Preteritum

Czas preteritum tworzymy poprzez odmianę czasownika w zdaniu do jego drugiej formy. Czasowniki dzielimy na 4 grupy + czasowniki nieregularne a ich odmiany trzeba w większości nauczyć się na pamięć.

Czas Preteritum stosujemy wtedy, gdy:

1. Mówimy o czynnościach zakończonych + podajemy określony czas

Preteritum będzie zawsze prawidłowym wyborem jeśli podajemy KIEDY w przeszłości coś się zadziało.

Jeg jobbet i går.
Pracowałam wczoraj.

Jeg så Eurovision på lørdag.
Oglądałem Eurowizję w sobotę.

For to dager siden var jeg i Kraków.
Dwa dni temu byłam w Krakowie.

Preteritum będziemy używali zawsze kiedy występuję któreś z tego typu określeń:

  • i går 
    (wczoraj, przedwczoraj…)
  • på mandag
    (określony dzień tygodnia)
  • for 5 år siden
    (wyrażenie x lat, dni, godzin, temu…)
  • i går kveld
    (zbitki typu wczoraj wieczorem….)
  • i juni/juli
    (określony miesiąc)
  • i 2015
    (określony rok)

2. Zdajemy relację z jakiegoś wydarzenia.

Czasu preteritum użyjemy taże kiedy opowiadamy o jakimś wydarzeniu z przeszłości i jego następstwach. Tak, jakbyśmy chcieli napisać o nim książkę.

Først spiste vi snacks. Etterpå drakk vi shots. Til slutt kastet noen opp.
Najpierw zjedliśmy przekąski. Potem wypiliśmy shoty. Na koniec kilka osób wymiotowało.

Først besøkte jeg foreldrene mine. Etterpå syklet jeg. Jeg var på grillfest med vennene mine.
Najpierw odwiedziłem moich rodziców. Potem jeździłem na rowerze. Byłem na grillu z moimi przyjaciółmi.

3. Mówimy o nierzeczywistych sytuacjach.

Czasu preteritum używamy przy zdaniach warunkowych, często z wykorzystaniem Hvis + czasownika modalnego w tym samym czasie.

Hvis jeg var deg, ville jeg ikke selge dette huset.
Gdybym był tobą, nie sprzedałbym domu.

Hvis jeg var deg, ville jeg ikke gjøre det.
Gdybym była tobą, nie zrobiłabym tego.

Hvis jeg var rik, skulle jeg besøke alle verdens land.
Gdybym była bogata, zwiedziłabym wszystkie kraje świata.

4. Kiedy chcemy być bardzo uprzejmi.

Jednym ze sposobów, nadania naszej wypowiedzi upejrzemego tonu, jest zmiana czasownika (szczególnie modalnego) na czas Preteritum. Norwedzy nie stosują tak dużo słówka „proszę”, możesz więc często spotkać się z tą konstrukcją.

Kunne du bringe papirene fra kontoret?
Czy mógłbyś przynieść dokumenty z biura?

Det var god kaffe.
To była dobra kawa.

Kursy języka norweskiego - perfektum czy preteritum

Perfektum

Czas Perfektum to czas przeszło-teraźniejszym. Zdania z jego użyciem muszą więc być w jakiś sposób powiązane z teraźniejszością. Pasuje on w sytuacjach, kiedy dana sytuacja wciąż trwa, lub jej efekty wciąż się utrzymują.
Czas ten tworzymy poprzez dodanie do trzeciej formy czasownika Har.

❗️ OSOBA + HAR + OSTATNIA FORMA CZASOWNIKA Z TABELI (SPIST, GJORT, VÆRT osv.)

Jeg har vært i Spania.
(zdanie twierdzące)

Har du vært i Spania?
(pytanie przez inwersję, Har jest na 1. miejscu)

Jeg har ikke vært i Spania.
(Przeczenie. Ikke stawiamy po har)

Czasu tego użyjemy gdy:

1. Skupiamy się na czynności, a nie na czasie kiedy coś zostało wykonane.

Jeg har spist.
Zjadłam.

Jeg har lest denne boka.
Przeczytałam tą książkę.

Jeg har lagd middag.
Zrobiłem obiad.

Ale Uwaga! Jeśli mówimy kiedy coś się wydarzyło, używamy znów Preteritum.
Har du lest denne boka? -> Ja, jeg leste den for to dager siden. 

2. Kiedy mówimy o czynności, która zaczęła się w przeszłości i trwa dalej.

Jeg har bodd i Norge i fem år.
Mieszkam w Norwegii od 5 lat.

Jeg har vært i Tyskland i 3 dager.
Jestem w Niemczech od 3 dni.

Jeg har ikke jobbet på to dager.
Od dwóch dni nie pracuję.

Vi har ikke sett hverandre på lenge.
Nie widzieliśmy się od długiego czasu.

3. Mówimy o czynności, która musi zostać wykonana przed inną czynnością (w teraźniejszość i przyszłości)

Når jeg har spist middag, skal jeg på tur.
Jak zjem, pójdę na spacer.

Når jeg har kommet hjem, skal jeg lære norsk.
Jak wrócę do domu, pouczę się norweskiego.

4. Opowiadamy o doświadczeniach życiowych.

Perfektum to też domena doświadczeń życiowych. Jeśli chcemy powiedzieć, że zawsze lub nigdy czegoś nie robiliśmy to użyjemy właśnie tego czasu. 

alltid   ->  Jeg har alltid kommet på jobb presis.
zawsze – Zawsze przychodzę do pracy na czas.

ofte -> Jeg har ofte våknet om natten.
często – Często budzę się w nocy.

aldri -> Jeg har aldri vært i Tyskland.
nigdy – Nigdy nie byłem w Niemczech.

noen gang  -> Har du noen gang spist reker?
kiedyś – Czy jadłeś kiedyś krewetki?

i det siste  -> I det siste har jeg vært i Ålesund.
ostatnio – Ostatnio byłam w Ålesund.

nettopp -> Jeg har nettopp snakket med ham.
właśnie – Właśnie z nim rozmawiałem.

allerede -> Jeg har allerede våknet opp.
już – Już się obudziłam.

5. Mówimy o okresach, które jeszcze się nie zakończyły:

Jeżeli w zdaniu mówimy o jakiś okresie, który wciąż trwa, np. dzisiaj, w tym tygodniu czy w tym roku, to wciąż użyjemy Perfektum, pomimo, że podajemy określony czas. Ponieważ ten okres wciąż trwa, nie należy jeszcze całkiem do przeszłości (nie możemy więc użyć Perfektum).

i dag   -> Jeg har spist bare et måltid i dag.
dzisiaj – Dzisiaj zjadłam tylko jeden posiłek.

denne uka -> Denne uka har jeg spilt fotball.
w tym tygodniu – W tym tygodniu grałam w piłkę nożną.

i år -> Jeg har reist til Norge i år.
w tym roku – Byłam w Norwegii w tym roku.

Możecie nas znaleźć także na:
Facebook’u, Instagramie oraz TikToku!

Zapraszamy również do nas na zajęcia indywidualne oraz kursy grupowe.

Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

Hel, hele, alt, alle… Jak jest stosować?

Hei! W tym wpisie na tapetę bierzemy przymiotniki kwantyfikujące które poznajemy zazwyczaj już na samym początku nauki: hel i all. Słówka te określają ilość całkowitą czegoś i oznaczają „całe” lub „wszystkie” i często są stosowane zamiennie, co nie zawsze jest gramatycznie poprawne. Chociaż „hel” i „all” oznaczają prawie to samo, musimy ich używać zgodnie z pewnymi zasadami. Już wyjaśniamy o co chodzi :).

All i Alt + rzeczownik niepoliczalny

„All” używamy z rzeczownikami niepoliczalnymi które mają rodzajnik męski (en) lub żeński (ei) a „alt” z tymi które są rodzaju nijakiego (et).
Rzeczowniki niepoliczalne to takie których nie możemy ławo policzyć, jak płyny, gazy czy produkty na wagę, np. kawa, woda, jedzenie, ser, szynka.
All i Alt oznaczają całość czegoś.

Vi spiste all maten.
Zjedliśmy całe jedzenie.

Du drakk all kaffen.
Wypiłeś całą kawę.

Hun spilte alt vannet.
Ona wylała całą wodę.

Jeg forstår alt.
Rozumiem wszystko.

Han vet ikke alt.
On nie wie wszystkiego.

Alle + określone rzeczowniki policzalne

„Alle” jest bardzo nadużywane i stosowane we wszystkich sytuacjach z pominięciem innych przymiotników. Jest to niepoprawne i „alle” stosujemy jedynie w połączeniu z rzeczownikami policzalnymi. W tym złożeniu występują one w formie określonej.

De leste alle bøkene.
Oni przeczytali wszystkie książki.

Alle gjestene gikk hjem.
Wszyscy goście poszli do domu.

Vi inviterte alle vennene våre.
Zaprosiliśmy wszystkich naszych przyjaciół.

Barna spiste alle smørbrødene.
Dzieci zjadły wszystkie kanapki.

W sytuacjach kiedy mówimy o czymś ogólnym, nie o konkretnej, określonej grupie, możemy użyć też formy nieokreślonej rzeczownika.

Alle mennesker som trener er i god form.
Wszyscy ludzie którzy trenują są w dobrej formie.

Jeg liker alle norske sanger.
Lubię wszystkie norweskiego piosenki.

Hel i Helt + rzeczownik nieokreślony w liczbie pojedynczej

„Hel” używamy z rzeczownikami policzalnymi które mają rodzajnik męski (en) lub żeński (ei) a „helt” z tymi które są rodzaju nijakiego (et). Słówka te stosujemy jedynie kiedy mówimy o pojedynczej rzeczy, która jest w formie nieokreślonej, tj. przed rzeczownikiem stoi rodzajnik.

Han spiste en hel kake.
On zjadł całe ciasto.

Vi sov en hel dag.
My spalimy cały dzień.

Du har et helt rom for deg selv.
Ty masz cały pokój dla siebie.

Hun skrev ei hel side.
Ona zapisała całą stronę.

Hele + rzeczownik określony w liczbie pojedynczej

„Hele” stosujemy w takiej samej sytuacji jak „hel”i „hele” ale mamy na myśli konkretną rzecz, rzeczownik jest więc w formie określonej.

Vi sov hele dagen.
Spaliśmy cały dzień.

Han leste hele bøka.
Przeczytałam całą książkę.

Hele kaken er til deg.
Całe ciasto jest dla ciebie.

Jeg reiste rundt hele verden.
Objechałam cały świat.

W tego typu zdaniach często używane jest Alle, co jest błędem. Jeśli powiemy „alle verden”, będzie to znaczyło, że światów jest więcej a jeśli mamy na myśli tylko naszą planetę, to jest ona jedna :). Pamiętaj więcej: hele – pojedyncza rzecz, alle – liczba mnoga, wiele rzeczy.

 

Możecie nas znaleźć także na:
Facebook’u, Instagramie oraz TikToku!

Zapraszamy również do nas na zajęcia indywidualne oraz kursy grupowe.

Kategorie
poziom A1-A2 poziom B1-B2 słownictwo

Unikalne norweskie słówka

Jest w języku norweskich wiele słówek, które mogą wiele nam powiedzieć o  norweskiej kulturze i społeczeństwie. Norwegowie są narodem bardzo aktywnym, spędzającym dużo czasu na zewnątrz, nawet podczas brzydkiej pogody (znasz sławne norweskie powiedzenie: Det finnes ikke dårlig vær, bare dårlige klær. – Nie ma złej pogody, są tylko złe ubrania.). Są oni bardzo przywiązani do natury i wielu z nich posiada swoje własne domki letniskowe, które nazywają się ,,hytte”.

Norwedzy często wybierają się tam na wycieczki z rodziną i przyjaciółmi, a taką wyprawę nazywają:

hyttetur
– wycieczka do domku letniskowego

A jeśli nie posiadamy własnej hytty, może też skorzystać z

bobil
– ,,bo” oznacza mieszkać a ,,bil” – samochód. Bobil więc, to kamper.

Ponieważ w Norwegii dostęp do pięknych gór i fjordów jest wszechobecny, oprócz hyttetur, napotkamy również na:

fjelltur
– wycieczka w góry
czy
skitur
– wycieczka na narty

Na tego typu wyprawach nie może zabraknąć odpowiedniego prowiantu! Norwedzy wtedy jedzą:

matpakke
– ,,drugie śniadanie”,  jedzenie, często w formie kanapki, brane ze sobą do szkoły, pracy lub na wycieczkę z

pålegg
– wszystko to, co możesz położyć na kanapce: ser, szynka, warzywa….

Norwegia jest drugim, zaraz po Finlandii, krajem, gdzie pije się najwięcej na świecie kawy. Dlatego wraz z matpakke, zawsze musi być kaffe, inaczej człowiek może cierpieć na:

kaffetørst 
– dosłownie: spragniony kawy

A skąd wiemy, że czas na wycieczkę? Ano dlatego, że jest

utevær
– ,,ute” – oznacza na zawnątrz, utevær oznacza więc pogodę, odpowiednią do spędzania czasu na świeżym powietrzu 

Ale ładna pogoda to okazja nie tylko na pieszą wycieczkę, ale również na utepils po pracy!

utepils – Piwo, które pije się na zewnątrz w słoneczny dzień. Gdy tylko stopnieje śnieg, Norwedzy tłumnie odwiedzają ogródki piwne.

Oprócz słówek związanych z naturą i podróżowaniem, w języku norweskim mamy również kilka innych ciekawych zwrotów, które nie tak łatwo przetłumaczyć na język polski:

kjæreste
tak mówimy na kochaną osobę, partnera bądź partnerkę niezależnie jakiej jest płci. Może to być chłopak lub dziewczyna.
ildsjel
ild oznacza ogień, a sjel – duszę. Ildsjel powiemy o osobie pełnej pasji, bezinteresowanie zaangażowanej w jakąś sprawę.
agurknytt
dosłownie: ogórkowe wiadomości. To słowo jest używane do opisania wiadomości lub informacji, które są całkowicie nieciekawe lub nieistotne.
døgnvill
– to słowo jest używane do opisania uczucia dezorientacji z powodu braku snu lub świadomości, która jest godzina.

Sprawdź wymowę w video poniżej!

 

Kategorie
film/video poziom B1-B2

Praca z serialem SKAM

Ćwicz norweski z serialem SKAM

Praca z serialem jest świetnym ćwiczeniem ze słuchu, ale nie tylko – tak naprawdę trenujemy w tym przypadku wszystkie umiejętności w zakresie nauki języka obcego. Tym razem będzie to praca z pierwszym odcinkiem najpopularniejszego odcinka serialu norweskiego Skam. Odcinek dostępny na NRK (z norweskimi napisami) lub CDA (z polskimi napisami). Powodzenia!

Kursy języka norweskiego - Serial Skam.jpeg

1) Przed obejrzeniem zapoznaj się z listą słownictwa.

🇳🇴

🇵🇱

å oppfylle en drømme

spełnić marzenie

uutholdelig

nie do zniesienia

et overforbrukssamfunn

społeczeństwo konsumpcyjne

å fråtse i

obżerać się

umenneskelig

nieludzki

to ganger på rad

dwa razy z rzędu

å stikke

uciekać

å legge ut bilder på Facebook

dodawać zdjęcia na Facebook’a

å ta telefonen

odebrać telefon

vors

before, impreza przed wyjściem do klubu

å legge grunnlaget for

przygotować grunt pod

å få løsvipper

doczepić sobie rzęsy

en betingelse 

warunek

å overse 

ignorować

å droppe

pominąć coś, zrezygnować z czegoś

en slut

kurwa/suka

ei luremus

filrciara

2) Spróbuj znaleźć w serialu znaczenia poniższych zdań. Po przetłumaczeniu obejrzyj odcinek ponownie, bez korzystania z pomocy.

✍️ Oversett

  1. Płace są spychane do minimum.
  1. Warunki pracy są nie do zniesienia.
  1. Obżeramy się tanim jedzeniem.
  1. Piszesz to dwa razy z rzędu.
  1. Dostałem piątkę. 
  1. I tak się o tym dowiem tak czy siak.
  1. Jonas, uciekamy.
  1. Telefon jest wyłączony.
  1. Wydaje mi się, że doczepiła sobie rzęsy.
  1. Musisz sprawdzić zdjęcie, które dodała.
  1. Nigdy nie odbierasz
  1. Mamy before przed imprezą.
  1. Teraz tworzysz podłoże dla swojej socjalnej przyszłości.
  1. Pod jednym warunkiem!
  1. Nie możesz mnie wiecznie ignorować.
  1. Zrezygnowałabym z tego eyelinera.
  1. Wyglądasz jak dziwka. 
  1. Nie bądź taką filciarą.
 

Podobało Ci się to ćwiczenie? Podobnie uczymy na naszych zajęciach. 
Zapraszamy na kursy grupowe oraz indywidualne!

Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

Czasowniki frazowe II

Norweskie czasowniki frazowe z ,,å holde"

Czasowniki frazowe to połączenia czasownik + przyimek lub przysłówek które często diametralnie zmieniają znaczenie czasownika. W języku norweskim jest ich sporo i są często używane, dlatego więc warto systematycznie się ich uczyć. Poniżej zamieszczamy tabelę zawierającą czasowniki frazowe ze słówkiem ,,holde” oraz przykłady ich użycia w zdaniu.

Sprawdź też pierwszą część wpisów na ten temat tutaj. 

 

holde ut

wytrzymać

Jeg prøver å holde ut i denne jobben, men det er så vanskelig!

å holde på med

zajmować się czymś

Jeg holder på med å pusse opp leiligheten min.

å holde med

zgadzać się z kimś, stać po czyjejś stronie

Jeg holder med henne, for hun er rett. 

å holde på

zapowiadać się na wydarzenie czegoś/omal…

Han holdt på å drepe meg, men plutselig ble han pågrepet av politiet. 

å holde opp

przestać

Kan du holde opp å røyke?

å holde fra hverandre

rozróżniać od siebie

De er så like! Det er så utfordrende å holde dem fra hverandre.

å avholde seg fra

wstrzymać się od

Dessverre avholdt seg mange fra å stemme.

å oppholde

zajmować komuś czas, zatrzymywać kogoś

Ikke opphold henne lenger! Hun har jo så mye å gjøre.

å oppholde seg

przebywać

Han oppholder seg i Norge nå.

å bli avholdt

odbyć się

Møtet blir avholdt på kontoret vårt.

å forholde seg til

odnieść się do, ustosunkować się do

Kan du forholde deg til denne saken?

å overholde

dotrzymać (terminu)

Husk å overholde søknadsfristen!

 

 

Kategorie
film/video poziom A1-A2 poziom B1-B2 słownictwo

PÅSKE – OPPGAVER

Norweskie ćwiczenia wielkanocne

Przygotowaliśmy dla Was zestaw ćwiczeń na tematy Wielkanocne. Ćwiczenia obejmują tradycje norweskie, polskie i religijną historię Wielkanocy. Ćwiczymy rozumienie ze słuchu i rozumienie tekstu czytanego.

Dasz radę zrobić  je wszystkie? 🙂

1. Se på filmen og svar på spørsmålet.

Hva gjør nordmenn i påsken?

1. 2. 3. 4. 5. 6.

2. Se på filmen og svar på spørsmålene. Ordlista kan hjelpe deg 🙂

Obejrzyj film Tutaj.

1. Hvor kommer ordet <<påske>> fra?< 2. Hvorfor feiret det jødiske folket pesach? 3. Hvilke mirakler var Jesus kjent for? 4. Hvem var romerne? 5. Hva var gatene i Jerusalem fulle av? 6. Når inviterte Jesus vennene sine til et siste måltid? 7. Hva betyr <<skjær>>? 8. Hvem var våken etter måltidet? 9. Hva gjør Judas om natta? 10. Hvordan drepte romerne folk? 11. Hva er arvesynden? 12. Hvem gjelder arvesynden?

Ordliste:

en høytid – święto
en kristendom– chrześcijaństwo
jødisk (adj.) – żydowski
kristen (adj.) – chrześcijański/ en kristen- chrześcijanin
Moses – Mojżesz
en del (av noe) – część (czegoś)
å befri – uwolnić, wyzwolić
et slaveri – niewolnictwo
å feire – obchodzić, świętować
en lidelse – cierpienie
en død – śmierć
en oppstandelse – zmartwychwstanie
å være kjent (for noe) – być znanym (z czegoś)
ifølge – według
et mirakel – cud
blind (adj.) – niewidomy
en kjendis – celebryta, sławna osoba
en oppmerksomhet – uwaga
en prest – ksiądz, kapłan, duchowny
en romer – Rzymianin
Middelhavet – Morze Śródziemne
en makt – siła, władza, moc, potęga
å utfordre – wyzywać
å ri – jeździć konno
å vifte (med noe) – machać (czymś)
et rykte– pogłoska, plotka
kledd – ubrany
en anelse – przeczucie, podejrzenie
Skjærtorsdag – Wielki Czwartek
ren – czysty
å overlevere – przekazać
en soldat – żołnierz
å forsikre – zapewniać
å liste seg – skradać się
å sladre – plotkować, wydać (kogoś)
å bli dømt – zostać skazanym
å korsfeste – ukrzyżować
grusom (adj.) – okrutny
å bli bundet til – być przywiązanym do
å spikre – przybić gwoździem
en planke – deska
en uttmatelse – wycieńczenie
en forbannelse – klątwa, przekleństwo
frivillig – dobrowolny, dobrowolnie
arvesynden – grzech pierworodny
å spole tilbake – przewinąć (oglądając film lub słuchając muzyki)
en djevel – szatan, diabeł
forkledd som en slange – przebrany za węża
å ta skylden for – ponieść winę za
en gravhule – grobowiec
en stein – kamień
å stelle – dbać, pielęgnować
tom (adj.) – pusty
å velte bort – odtoczyć (np. kamień)
Kristi himmelfarts dag – Wniebowstąpienie pańskie

3. Fyll ut teksten med manglende ord og uttrykk.

PÅSKE I NORGE

landet-  varmere –  våren –  fri – oppstandelse – butikkene –  feirer- begynner- blomstrer- venner

Kristne påsken til minne om Jesu korsfestelse og i Jerusalem. Påsken med palmesøndag. Torsdag og fredag i påskeuka er helligdager, og de fleste har . Torsdag og fredag kaller vi skjæretorsdag, og fredag kaller vi langfredag. Lørdag er påskeaften. Da er åpne, men ikke så lenge. Søndag og mandag er også helligdager, 1. og 2. påskedag.Får mange innleder påsken : Krokus og påskeliljer , og det begynner å bli litt i lufta. En del nordmenn reiser bort i påsken, enten på hytta, til Syden eller på storbyferie, eller de drar til en annen del av for å besøke familie og .

4. Les bloggen og oversett setningene.


Przeczytaj artykuł
TUTAJ.

1. Jak Polacy przygotowują się do Wielkanocy?2. Najważniejsze dni w Wielkim Tygodniu to Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota.3. W polsce ozdabia się jajka różnymi kolorami.4. W sobotę rano idzie się do kościoła w celu poświęcenia jedzenia.5. Wielu dorosłych ukrywa prezenty w mieszkanie i dzieci muszą je znaleźć.6. Lejemy na siebie wodę i krzyczymy “śmingus dyngus”.7. Jest to słowiański zwyczaj.8. Teraz robimy to tylko dla zabawy.9. Udajemy, że zrobił to zając wielkanocny.10. Wielu wierzy, że to daje/przynosi szczęście, zdrowie i dobrobyt.

Fasit

Oppgave 2

1. Ordet påske kommer fra det jødiske ordet pesach.

2. De feiret pesach til å minne om at Moses befridde dem fra slaveriet i Egypt.

3. Han kunne kurere syke til å bli friske, og blinde til å kunne se igjen.

4. Romerne var en gruppe mennesker fra Italia som styrte landområder rundt Middelhavet, på den tiden.

5. Gatene i Jerusalem var fulle av musikk, og folk viftet med palmeblader for å vise respekt.

6. Jesus inviterte dem på skjærtorsdag.

7. Skjær betyr ren, og kommer fra at Jesus vasket føttene til vennene sine denne dagen.

8. Jesus og vennen Judas var våkne.

9. Judas lister seg ut i nattens mørke, og sladrer til soldatene om at de kan ta Jesus til fange nå.

10. De korsfestet dem.

11. Arvesynden betyr at alle mennesker må ta skylden for det Adam og Eva gjorde.

12. Arvesynden gjelder alle mennesker som ble født etter Adam og Ewa.

Kategorie
metodyka poziom B1-B2 słownictwo

Piosenka: Emma Steinbakken – Floden

Praca z piosenką
Emma Steinbakken - Floden

Zdjęcie Emmy Steinbakken z piosenki Hver gang vi møtes

Czy znacie program Hver gang vi møtes

To właśnie z niego zasłynął hit norweskiej artystki Emmy Steinbakken Floden. Hipnotyzujący głos wokalistki oraz tekst piosenki wprawia słuchacza w bardzo melancholijny i refleksyjny nastrój, oraz daje sporo do myślenia na temat dzisiejszego nawiązywania relacji z drugim człowiekiem. Ale przede wszystkim – jest ona genialna pod względem językowym. Znajdziemy w niej dużo ciekawych i praktycznych wyrażeń! A przecież nie ma nic lepszego, jak nauka języka właśnie z muzyki. Dlatego zapraszamy Was do wykonania kilku ćwiczeń na naszej stronie. Nauka naprawdę nie musi być nudna, a to udowadniamy zawsze na naszych kursach 😇

1. Zapoznaj się z nowym słownictwm.

📕 Ordbok:

å renne – płynąć
lindrende – kojący, łagodzący
å duve – kołysać (duvende-kołyszący)
å fylle – wypełniać (Jeg fylles av …. – zostaję napełnionym, napełnia mnie…)
en mildhet – łagodność
en fred – pokój, spokój
å vasse – brnąć
i sivet ditt – w twojej trzcinie
å våge – ośmielić się
ren – czysty
hel – cały
en marg – szpik
et ben – noga, kośc
å lure på – zastanawiać się nad
å virke – wydawać się
en nåd – łaska
en glede – radość
å skjenke noen – obdarować kogoś
forunderlig – wyjątkowy, cudowny (wyjątkowo, cudownie)
Det finnes … – znajduję się, jest
et blikk – spojrzenie
en kilde – źródło
å trosse – przeciwstawić się
en motstand – opór
å ta imot – przyjąć
e’kke = er ikke

2. Uzupełnij brakujące słowa piosenki ze słuchu. Postaraj się zrozumieć z niej jak najwięcej, korzystając ze słownika.


Det renner en elv, en duvende flod   livet mitt
Jeg fylles av mildhet og fred når jeg vasser i sivet ditt
Og hver gang jeg våger å bade i deg, blir jeg hel og
Og jeg kjenner et lindrende lys gå gjennom marg og ben

 

Jeg lurer jo på, hvorfor går jeg ikke mer for det?
Hvorfor, hvorfor når jeg kjenner det gode du gjør med meg?
Det kan nesten virke som om jeg prøver å unngå det
Og jeg føler meg redd for nåden og gleden du skjenker meg
Forunderlig, forunderlig

 

Det finnes en brønn, en kilde til liv i min egen
er navnet og blikket blir klart ved det minste glass
Og hver gang jeg våger å drikke av det blir jeg hel og ren
Og jeg kjenner et lindrende lys gå gjennom marg og ben

Jeg lurer jo på, hvorfor går jeg ikke mer for det?
Hvorfor, hvorfor når jeg kjenner det gode du gjør med meg?
Det kan nesten virke som om jeg prøver å unngå det
Og jeg føler meg redd for nåden og gleden du skjenker meg
Forunderlig, forunderlig

Jeg vil trosse den jeg har mot å ta imot det som er godt
Det e’kke å gå rundt å se etter det som jeg alt har

Jeg lurer jo på, hvorfor går jeg ikke mer for det?
Hvorfor, hvorfor når jeg kjenner det gode du gjør med me
Det kan nesten virke som om jeg prøver å unngå det
Og jeg føler meg redd for nåden og gleden du skjenker meg
Forunderlig, forunderlig

3. Przetłumacz fragmenty zdań, dla utrwalenia nowego słownictwa.

  1. Denne filmen (wydaje się dobry).
  2. (Zastanawiam się, czy…) det er en god ide.
  3. Han (podarował mi) en gave.
  4. Hvordan (śmiesz)?!
  5. Jeg (przyjmuję) kundene mine hjemme.
  6. Hva er gode (źródła) til vitamin b?
  7. Jeg drømmer om (pokoju na świecie).
  8. Jeg har (bolą mnie nogi).

4. Sprawdź odpowiedzi w naszym kluczu (znajdziesz w nim również tłumaczenie piosenki).

Fasit

Zadanie 2

Det renner en elv, en duvende flod _gjennom____livet mitt
Jeg fylles av mildhet og fred når jeg vasser i sivet ditt
Og hver gang jeg våger å bade i deg, blir jeg hel og ___ren______
Og jeg kjenner et lindrende lys gå gjennom marg og ben

(Płynie rzeka, kołysząca powódź przez moje życie
napełnia mnie łagodność i spokój kiedy brnę w twojej trzcinie
za każdym razem jak ośmielam kąpać się tobie, staję się cała i czysta
i czuję kojące światło wchodzące między mój szpik i nogi/kości)


Jeg lurer jo på, hvorfor går jeg ikke mer for det?
Hvorfor, hvorfor når jeg kjenner det gode du gjør med meg?
Det kan nesten virke som om jeg prøver å unngå det
Og jeg føler meg redd for nåden og gleden du skjenker meg
Forunderlig, forunderlig

(Przecież się zastanawiam, dlaczego nie pójdę po to więcej?
dlaczego, kiedy czuję co dobrego robisz dla mnie?
Może się prawie wydawać, że próbuję tego unikać
i czuję, że boję się łaski i radości, którą mnie obdarzasz)

Det finnes en brønn, en kilde til liv i min egen _plass_____
__Kjærligheten__ er navnet og blikket blir klart ved det minste glass
Og hver gang jeg våger å drikke av det blir jeg hel og ren
Og jeg kjenner et lindrende lys gå gjennom marg og ben

(Istnieje studia, źródło życia w moim własnym miejscu
Miłość to imię i spojrzenie staje się jasne przy najmniejszym kieliszku)

Jeg lurer jo på, hvorfor går jeg ikke mer for det?
Hvorfor, hvorfor når jeg kjenner det gode du gjør med meg?
Det kan nesten virke som om jeg prøver å unngå det
Og jeg føler meg redd for nåden og gleden du skjenker meg
Forunderlig, forunderlig

Jeg vil trosse den ___motstand______ jeg har mot å ta imot det som er godt
Det e’kke _lurt____ å gå rundt å se etter det som jeg alt ___ har fått_____

Å, å, å, å

(Pokonam/chcę pokonać opór który mam przeciwko zaakceptowaniu tego, co dobrego
To nie jest dobry pomysł, szukać tego, co już mam)

Jeg lurer jo på, hvorfor går jeg ikke mer for det?
Hvorfor, hvorfor når jeg kjenner det gode du gjør med meg?
Det kan nesten virke som om jeg prøver å unngå det
Og jeg føler meg redd for nåden og gleden du skjenker meg
Forunderlig, forunderlig

Zadanie 3

  1. Denne filmen ____virker bra________ (wydaje się dobry).
  2. ____Jeg lurer på om_________ (Zastanawiam się, czy…) det er en god ide.
  3. Han ___skjenket meg________ (podarował mi) en gave.
  4. Hvordan _____våger du_______ (śmiesz)?!
  5. Jeg ____tar imot_______ (przyjmuję) kundene mine hjemme.
  6. Hva er gode _____kilder________ (źródła) til vitamin b?
  7. Jeg drømmer om ______fred i verden________(pokoju na świecie).
  8. Jeg har ____vondt i bena________ (bolą mnie nogi).
Kategorie
poziom A1-A2 poziom B1-B2 słownictwo

Norweski slang cz.I

Norweski slang

Podczas nauki nowego języka pomocne jest poznanie slangu. Pomoże to poprawić Twoje umiejętności słuchania, niezależnie od tego, czy rozmawiasz z Norwegiem, czy po prostu oglądasz telewizję lub film po norwesku itp. Pomoże Ci to również brzmieć bardziej naturalnie, gdy mówisz w tym języku.

Pozytywne slangowe określenie

NOPLPrzykładTłumaczenie
FantastiskFantastycznyFilmen var fantastisk!Ten film był fantastyczny!
Alle tidersNajlepszy, wszechczasówDet var en alle tiders tur.To była najlepsza wycieczka. / To była wycieczka wszechczasów.
LættisZabawnyDenne serien er så lættis!Ten serial jest taki zabawny!
Kult / Schpaa / FettCool– Jeg fikk det nye videospillet.
– Kult! / Schpaa! / Fett!
– Mam nową grę video.
– Cool!
DritkultSuper cool/ Extra– Jeg fikk autografen hans!
– Dritkult!
– Zdobyłem jego autograf!
– Extra!
SchmøFajnie / miłoDet var schmø.Było fajnie
Sykt (bra)Bardzo dobrze/ świetnieDet trikset var helt sykt!Ta sztuczka była świetna.
KnallbraZajebisteFesten var knallbra!Impreza była zajebista!

Negatywne slangowe określenie

NOPLPrzykładTłumaczenie
DøllNudnyFesten er så døll.Ta impreza jest taka nudna.
Det var litt på kanten.Coś, co przekroczyło granicę.Hans vitsen var litt på kanten.Jego dowcip trochę przekroczył granicę.
God sSkrót od „god stemning” (oznaczający dobrą zabawę), ale używany sarkastycznie (tj. kiepska zabawa).– Har du det gøy på turen?
– Med søsknene mine som irriterer meg? Ja, god s.
– Dobrze się bawisz na wycieczce?
– Z moim rodzeństwem, które mnie denerwuje? Tak, extra zabawa.
Æsj!Fuj!Æsj! Orm er ekkelt!Ej! Robaki są obrzydliwe!
KjiptDo bani– Jeg mislyktes på eksamenen.
– Det er kjipt.
– Oblałem egzamin.
– To do bani.
KleinByć na kacu lub być zawstydzonym / czuć się niezręcznie podczas rozmowyDa han snakket med meg, var det kleint.Kiedy ze mną rozmawiał, było niezręcznie.
Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

Norweskie czasowniki frazowe I

Co to są czasowniki frazowe?

Czasowniki frazowe (parikkelverb) to połączenie czasownika z przyimkiem, dzięki któremu czasowniki może zmienić znaczenie. 
Niestety tego typu połączenie może mieć wiele znaczeń, a każde z nich jest zależne od kontekstu. 

Czy istnieją jakieś magiczne sposoby na ich naukę? 

Wszystko tutaj zależy od tego jak lubisz się uczyć i co w nauce sprawia Ci przyjemność. Czasowniki frazowe z reguły należy zapamiętać, ponieważ często przyimek nie sugeruje nam znaczenia, lub kojarzy nam się z czymś zupełnie innym.
Z naszej strony możemy polecić tworzenie zdań z takimi czasownikami (różnych, w zależności od ilości znaczeń czasownika), utrwalania za pomocą fiszek i przede wszystkim otaczania się językiem norweskim poprzez materiały autentyczne. Nie ma nic i bardziej satysfakcjonującego, niż zrozumienie takich wyrażeń w filmie, serialu lub książce 🙂 

Na naszych kursach języka norweskiego działamy ze słownictwem tak, jak poniżej – tłumaczymy i od razu używamy słów w kontekście!

Sprawdź też drugą część czasowników frazowych ze słówkiem ,,å holde” tutaj!

🇳🇴🇵🇱✍️
å angre påżałowaćHun angret på at hun ikke hadde blitt med på turen.
å falle noen innwpaść na coś, przyjść do głowyDet falte meg ikke inn at det var noe galt med bremsene.
å få noe tilprzeprowadzić coś, poradzić sobie z czymśDisse oppgavene er for vanskelige! Får du dem til?
å pågåtrwaćDette møtet har pågått i mange timer.
å gå med påzgodzić się na cośJeg kan ikke gå med på det. Det er så dårlig ide!
å gå tilmieć przebiegJeg lurer på hvordan ulykken har gått til.
å gå medbyć zużytym, skonsumowanem,Herregud! Så mye mat gikk med på gårsdagens fest.
å legge utwyłożyć pieniądze, zapłacićDessverre har jeg glemt kontanter. Kan du legge ut for meg?
å legge påpodnieść, zwiększyćJævlig inflasjon! De har lagt på prisene igjen.
å legge nedzamknąć, zakończyćDet er stor oppussing nå, så jeg aner ikke når arbeidet vil legges ned.
å se opp tilszanować, mieć do kogoś respekt/szacunekJeg har alltid sett opp til læreren min. Han er så flink i norsk!
å se fram tilnie móc się doczekaćJeg ser fram til å møte deg!
å sette izacząć coś nagleHun satte plutselig i å le.
å slippe frawykaraskać się, wyjść z (np. wypadku)Klarte hun å slippe fra ulykken?
å ta påodbić się na kimśHennes problemer i barndommen har tatt hardt på voksenlivet hennes.
Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

Zdania warunkowe

Jeśli x, to y... - jak tworzyć zdania warunkowe?

HVIS-setninger lub hypotetiske setninger (czyli zdania warunkowe) w języku norweskim to zagadnienie gramatyczne, które spędza sen z powiek wielu uczącym się języka norweskiego. Nie dość, że jest kilka rodzajów takich zdań, wszędzie używa się innych czasów i konstrukcji, to jeszcze okazuje się, że to samo zdanie możemy przedstawić na kilka sposobów. Czy faktycznie zdania warunkowe to taki diabeł straszny, jak go malują? W tym poście postaramy się Wam pokazać, że jest wręcz przeciwnie!

Zdania warunkowe to zdania złożone podrzędnie, zawierające warunek (betingelse) oraz skutek (konsekvens). Warunek zazwyczaj zaczynamy wyrazem hvis (jeśli). Oto przykład zdania warunkowego:

Schemat norweskiego zdania warunkowego

Okazuje się, że zdanie oznaczające: Gdybym był Tobą, to kupiłbym ten samochód, możemy przedstawić na kilka różnych sposobów, a jego znaczenie się nie zmieni. Spójrz poniżej:

Om jeg var deg, ville jeg kjøpe denne bilen. 

Dersom jeg var deg, ville jeg kjøpe denne bilen.

Var jeg deg, ville jeg kjøpe denne bilen. -> inwersja na początku zdania, zamiast hvis, dersom, om.

Czy słowa dersom, hvis i om oznaczają to samo? Dokładnie tak! Możesz ich używać zamiennie 😇.

Skoro wiemy, jak zdanie warunkowe ma wyglądać i w jaki sposób możemy je przedstawić, to teraz nasuwa się pytanie: jakich form czasowników używamy w tego typu zdaniach i od czego to zależy? Wszystko jest zależne od tego, co chcemy przez nie wyrazić i jak prawdopodobne są sytuacje i zdarzenia, o których mówimy. Oto rodzaje typy zdań warunkowych:

Typ I - sytuacje realistyczne w teraźniejszości:

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS TERAŹNIEJSZY (PRESENS) , CZAS TERAŹNIEJSZY (PRESENS) LUB PRZYSZŁY (FUTURUM)

Przykłady:

Hvis du kommer, skal jeg lage kaffe til deg.
(Jeśli przyjdziesz, to zrobię Ci kawę)

Har du billett, kan du gå på konsert. 
(Jeśli masz bilet, to możesz iść na koncert).

TYP II - gdybanie o teraźniejszości -> mówienie o sytuacjach mało realnych (choć jest bardzo minimalna szansa na to, że się wydarzą)

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , VILLE/SKULLE + BEZOKOLICZNIK

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM)

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , (HA) + VILLE/SKULLE + III FORMA CZASOWNIKA (PERFEKTUM) -> HA może być, ale nie musi 🙂

Przykłady:

Hvis jeg var deg, gikk jeg på norskkurs. 
(Gdybym był Tobą, to bym poszedł na kurs norweskiego. -> nie mogę być inną osobą, ale ta osoba może się w końcu na ten kurs zdecyduje).

Hvis jeg var rik, skulle/ville jeg kjøpe masse godteri.
(Gdybym był bogaty, to kupiłbym dużo słodyczy -> powiedzmy, że przy obecnej pracy ciężko jest być bogatym, ale można wygram w totka?)

Var jeg i Spania, skulle/ville jeg (ha) spandert en øl på deg.
(Gdybym był teraz w Hiszpanii, to postawiłbym Ci piwo. -> nie mogę być teraz w Hiszpani, więc tego piwa nie postawię (ale w sumie mógłbym od razu wsiąść w samolot z kimś i tam być, ale no, mało kto tak zrobi 🙂 )

TYP III - sytuacje totalnie niemożliwe w teraźniejszości lub gdybanie o przeszłości (tak zwane rozlane mleko, bo przecież do przeszłości już nie wrócimy):

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+III FORMA CZASOWNIKA) , SKULLE/VILLE + (HA) + III FORMA CZASOWNIKA (PERFEKTUM)

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+III FORMA CZASOWNIKA) , CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+ III FORMA CZASOWNIKA)

Przykłady:

Hvis jeg hadde vært ung, skulle/ville jeg (ha) sjekket opp denne jenta.
(Gdybym młody, to bym poderwał tą dziewczynę -> no ale nie mogę być młody, bo mam aktualnie 70 lat, więc sytuacja niemożliwa)

Hadde jeg vært president, hadde jeg gitt folkalle mye penger.
(Gdybym był prezydentem, dałbym Wszystkim dużo pieniędzy. -> niemożliwe, że będę prezydentem, bo nie mam nic wspólnego z polityką, nie interesuję się nią i nic nie robię w tym celu)

Om jeg hadde gått dit, hadde jeg fått vite mye om henne.
(Gdybym tam poszedł, dużo bym się o niej dowiedział. No ale nie poszedłem, mleko rozlane, już teraz przeszłości nie zmienię).


Użycie czasowników skulle/ville zależy oczywiście od tego, co chcemy wyrazić: skulle -> coś co można zaplanować/kontrolować, a ville -> nasze życzenia i sytuacje, na których nie planujemy i nie kontrolujemy.

Sporo tego? Spróbuj zatem przetłumaczyć poniższe zdania (do niektórych podany został kontekst i czas, o którym mowa, ponieważ ciężko wywnioskować te dwa elementy na podstawie jednego zdania).

Ćwiczenie - przetłumacz zdania na język norweski

  1. Jeśli pójdę do dentysty, to nie będę miał problemów z zębem. (logiczna sytuacja w teraźniejszości)
  1. Gdybym był bogaty, dużo bym podróżował. (gdybanie o teraźniejszości, w sumie sporo pracuję i firma się rozwija, więc jakaś tam szansa jest)
  1. Gdyby mnie cokolwiek irytowało, to przecież bym Ci powiedziała. (mówimy o przeszłości)
  1. Gdybym był Tobą, to zapisałbym się na ten kurs. (gdybamy o teraźniejszości, możliwe że ta osoba się na ten kurs zapisze w końcu)
  1. Jeśli jest mróz na zewnątrz, to woda zamarza. (realistyczna sytuacja w teraźniejszości)
  1. Gdybym był dzieckiem, to kupiłbym tą zabawkę. (jestem dorosły, więc dzieckiem nie mogę być)

Fasit:

  1. Hvis jeg går til tannlegen, vil jeg ikke ha problemer med tannen.
  2. Hvis jeg var rik, skulle jeg (ha) jobbet mye. 
  3. Hvis noe hadde irritert meg, hadde jeg jo sagt deg det. 
  4. Hvis jeg var deg, skulle jeg meldt meg på dette kurset. 
  5. Hvis det er iskaldt, fryser vannet.
  6. Hvis jeg hadde vært barn, hadde jeg kjøpt denne leken.