Kategoria: poziom B1-B2

Norweski slang cz.I

Norweski slang

Podczas nauki nowego języka pomocne jest poznanie slangu. Pomoże to poprawić Twoje umiejętności słuchania, niezależnie od tego, czy rozmawiasz z Norwegiem, czy po prostu oglądasz telewizję lub film po norwesku itp. Pomoże Ci to również brzmieć bardziej naturalnie, gdy mówisz w tym języku.

Pozytywne slangowe określenie

NO	PL	Przykład	Tłumaczenie
Fantastisk	Fantastyczny	Filmen var fantastisk!	Ten film był fantastyczny!
Alle tiders	Najlepszy, wszechczasów	Det var en alle tiders tur.	To była najlepsza wycieczka. / To była wycieczka wszechczasów.
Lættis	Zabawny	Denne serien er så lættis!	Ten serial jest taki zabawny!
Kult / Schpaa / Fett	Cool	– Jeg fikk det nye videospillet. – Kult! / Schpaa! / Fett!	– Mam nową grę video. – Cool!
Dritkult	Super cool/ Extra	– Jeg fikk autografen hans! – Dritkult!	– Zdobyłem jego autograf! – Extra!
Schmø	Fajnie / miło	Det var schmø.	Było fajnie
Sykt (bra)	Bardzo dobrze/ świetnie	Det trikset var helt sykt!	Ta sztuczka była świetna.
Knallbra	Zajebiste	Festen var knallbra!	Impreza była zajebista!

Negatywne slangowe określenie

NO	PL	Przykład	Tłumaczenie
Døll	Nudny	Festen er så døll.	Ta impreza jest taka nudna.
Det var litt på kanten.	Coś, co przekroczyło granicę.	Hans vitsen var litt på kanten.	Jego dowcip trochę przekroczył granicę.
God s	Skrót od „god stemning” (oznaczający dobrą zabawę), ale używany sarkastycznie (tj. kiepska zabawa).	– Har du det gøy på turen? – Med søsknene mine som irriterer meg? Ja, god s.	– Dobrze się bawisz na wycieczce? – Z moim rodzeństwem, które mnie denerwuje? Tak, extra zabawa.
Æsj!	Fuj!	Æsj! Orm er ekkelt!	Ej! Robaki są obrzydliwe!
Kjipt	Do bani	– Jeg mislyktes på eksamenen. – Det er kjipt.	– Oblałem egzamin. – To do bani.
Klein	Być na kacu lub być zawstydzonym / czuć się niezręcznie podczas rozmowy	Da han snakket med meg, var det kleint.	Kiedy ze mną rozmawiał, było niezręcznie.

gramatyka poziom B1-B2

Norweskie czasowniki frazowe I

Autor wpisu Autor: kaja
Data wpisu 2023-01-23
Brak komentarzy do Norweskie czasowniki frazowe I

Co to są czasowniki frazowe?

Czasowniki frazowe (parikkelverb) to połączenie czasownika z przyimkiem, dzięki któremu czasowniki może zmienić znaczenie.
Niestety tego typu połączenie może mieć wiele znaczeń, a każde z nich jest zależne od kontekstu.

Czy istnieją jakieś magiczne sposoby na ich naukę?

Wszystko tutaj zależy od tego jak lubisz się uczyć i co w nauce sprawia Ci przyjemność. Czasowniki frazowe z reguły należy zapamiętać, ponieważ często przyimek nie sugeruje nam znaczenia, lub kojarzy nam się z czymś zupełnie innym.
Z naszej strony możemy polecić tworzenie zdań z takimi czasownikami (różnych, w zależności od ilości znaczeń czasownika), utrwalania za pomocą fiszek i przede wszystkim otaczania się językiem norweskim poprzez materiały autentyczne. Nie ma nic i bardziej satysfakcjonującego, niż zrozumienie takich wyrażeń w filmie, serialu lub książce 🙂

Na naszych kursach języka norweskiego działamy ze słownictwem tak, jak poniżej – tłumaczymy i od razu używamy słów w kontekście!

Sprawdź też drugą część czasowników frazowych ze słówkiem ,,å holde” tutaj!

🇳🇴	🇵🇱	✍️
å angre på	żałować	Hun angret på at hun ikke hadde blitt med på turen.
å falle noen inn	wpaść na coś, przyjść do głowy	Det falte meg ikke inn at det var noe galt med bremsene.
å få noe til	przeprowadzić coś, poradzić sobie z czymś	Disse oppgavene er for vanskelige! Får du dem til?
å pågå	trwać	Dette møtet har pågått i mange timer.
å gå med på	zgodzić się na coś	Jeg kan ikke gå med på det. Det er så dårlig ide!
å gå til	mieć przebieg	Jeg lurer på hvordan ulykken har gått til.
å gå med	być zużytym, skonsumowanem,	Herregud! Så mye mat gikk med på gårsdagens fest.
å legge ut	wyłożyć pieniądze, zapłacić	Dessverre har jeg glemt kontanter. Kan du legge ut for meg?
å legge på	podnieść, zwiększyć	Jævlig inflasjon! De har lagt på prisene igjen.
å legge ned	zamknąć, zakończyć	Det er stor oppussing nå, så jeg aner ikke når arbeidet vil legges ned.
å se opp til	szanować, mieć do kogoś respekt/szacunek	Jeg har alltid sett opp til læreren min. Han er så flink i norsk!
å se fram til	nie móc się doczekać	Jeg ser fram til å møte deg!
å sette i	zacząć coś nagle	Hun satte plutselig i å le.
å slippe fra	wykaraskać się, wyjść z (np. wypadku)	Klarte hun å slippe fra ulykken?
å ta på	odbić się na kimś	Hennes problemer i barndommen har tatt hardt på voksenlivet hennes.

Tagi czasowniki frazowe, norweski

gramatyka poziom B1-B2

Zdania warunkowe

Jeśli x, to y... - jak tworzyć zdania warunkowe?

HVIS-setninger lub hypotetiske setninger (czyli zdania warunkowe) w języku norweskim to zagadnienie gramatyczne, które spędza sen z powiek wielu uczącym się języka norweskiego. Nie dość, że jest kilka rodzajów takich zdań, wszędzie używa się innych czasów i konstrukcji, to jeszcze okazuje się, że to samo zdanie możemy przedstawić na kilka sposobów. Czy faktycznie zdania warunkowe to taki diabeł straszny, jak go malują? W tym poście postaramy się Wam pokazać, że jest wręcz przeciwnie!

Zdania warunkowe to zdania złożone podrzędnie, zawierające warunek (betingelse) oraz skutek (konsekvens). Warunek zazwyczaj zaczynamy wyrazem hvis (jeśli). Oto przykład zdania warunkowego:

Okazuje się, że zdanie oznaczające: Gdybym był Tobą, to kupiłbym ten samochód, możemy przedstawić na kilka różnych sposobów, a jego znaczenie się nie zmieni. Spójrz poniżej:

Om jeg var deg, ville jeg kjøpe denne bilen.

Dersom jeg var deg, ville jeg kjøpe denne bilen.

Var jeg deg, ville jeg kjøpe denne bilen. -> inwersja na początku zdania, zamiast hvis, dersom, om.

Czy słowa dersom, hvis i om oznaczają to samo? Dokładnie tak! Możesz ich używać zamiennie .

Skoro wiemy, jak zdanie warunkowe ma wyglądać i w jaki sposób możemy je przedstawić, to teraz nasuwa się pytanie: jakich form czasowników używamy w tego typu zdaniach i od czego to zależy? Wszystko jest zależne od tego, co chcemy przez nie wyrazić i jak prawdopodobne są sytuacje i zdarzenia, o których mówimy. Oto rodzaje typy zdań warunkowych:

Typ I - sytuacje realistyczne w teraźniejszości:

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS TERAŹNIEJSZY (PRESENS) , CZAS TERAŹNIEJSZY (PRESENS) LUB PRZYSZŁY (FUTURUM)

Przykłady:

Hvis du kommer, skal jeg lage kaffe til deg.
(Jeśli przyjdziesz, to zrobię Ci kawę)

Har du billett, kan du gå på konsert.
(Jeśli masz bilet, to możesz iść na koncert).

TYP II - gdybanie o teraźniejszości -> mówienie o sytuacjach mało realnych (choć jest bardzo minimalna szansa na to, że się wydarzą)

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , VILLE/SKULLE + BEZOKOLICZNIK

HVIS, OM LUB DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM)

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS PRZESZŁY (PRETERITUM) , (HA) + VILLE/SKULLE + III FORMA CZASOWNIKA (PERFEKTUM) -> HA może być, ale nie musi 🙂

Przykłady:

Hvis jeg var deg, gikk jeg på norskkurs.
(Gdybym był Tobą, to bym poszedł na kurs norweskiego. -> nie mogę być inną osobą, ale ta osoba może się w końcu na ten kurs zdecyduje).

Hvis jeg var rik, skulle/ville jeg kjøpe masse godteri.
(Gdybym był bogaty, to kupiłbym dużo słodyczy -> powiedzmy, że przy obecnej pracy ciężko jest być bogatym, ale można wygram w totka?)

Var jeg i Spania, skulle/ville jeg (ha) spandert en øl på deg.
(Gdybym był teraz w Hiszpanii, to postawiłbym Ci piwo. -> nie mogę być teraz w Hiszpani, więc tego piwa nie postawię (ale w sumie mógłbym od razu wsiąść w samolot z kimś i tam być, ale no, mało kto tak zrobi 🙂 )

TYP III - sytuacje totalnie niemożliwe w teraźniejszości lub gdybanie o przeszłości (tak zwane rozlane mleko, bo przecież do przeszłości już nie wrócimy):

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+III FORMA CZASOWNIKA) , SKULLE/VILLE + (HA) + III FORMA CZASOWNIKA (PERFEKTUM)

HVIS, OM, DERSOM LUB INWERSJA + CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+III FORMA CZASOWNIKA) , CZAS ZAPRZESZŁY (HADDE+ III FORMA CZASOWNIKA)

Przykłady:

Hvis jeg hadde vært ung, skulle/ville jeg (ha) sjekket opp denne jenta.
(Gdybym młody, to bym poderwał tą dziewczynę -> no ale nie mogę być młody, bo mam aktualnie 70 lat, więc sytuacja niemożliwa)

Hadde jeg vært president, hadde jeg gitt folkalle mye penger.
(Gdybym był prezydentem, dałbym Wszystkim dużo pieniędzy. -> niemożliwe, że będę prezydentem, bo nie mam nic wspólnego z polityką, nie interesuję się nią i nic nie robię w tym celu)

Om jeg hadde gått dit, hadde jeg fått vite mye om henne.
(Gdybym tam poszedł, dużo bym się o niej dowiedział. No ale nie poszedłem, mleko rozlane, już teraz przeszłości nie zmienię).

Użycie czasowników skulle/ville zależy oczywiście od tego, co chcemy wyrazić: skulle -> coś co można zaplanować/kontrolować, a ville -> nasze życzenia i sytuacje, na których nie planujemy i nie kontrolujemy.

Sporo tego? Spróbuj zatem przetłumaczyć poniższe zdania (do niektórych podany został kontekst i czas, o którym mowa, ponieważ ciężko wywnioskować te dwa elementy na podstawie jednego zdania).

Ćwiczenie - przetłumacz zdania na język norweski

Jeśli pójdę do dentysty, to nie będę miał problemów z zębem. (logiczna sytuacja w teraźniejszości)

Gdybym był bogaty, dużo bym podróżował. (gdybanie o teraźniejszości, w sumie sporo pracuję i firma się rozwija, więc jakaś tam szansa jest)

Gdyby mnie cokolwiek irytowało, to przecież bym Ci powiedziała. (mówimy o przeszłości)

Gdybym był Tobą, to zapisałbym się na ten kurs. (gdybamy o teraźniejszości, możliwe że ta osoba się na ten kurs zapisze w końcu)

Jeśli jest mróz na zewnątrz, to woda zamarza. (realistyczna sytuacja w teraźniejszości)

Gdybym był dzieckiem, to kupiłbym tą zabawkę. (jestem dorosły, więc dzieckiem nie mogę być)

Fasit:

Hvis jeg går til tannlegen, vil jeg ikke ha problemer med tannen.
Hvis jeg var rik, skulle jeg (ha) jobbet mye.
Hvis noe hadde irritert meg, hadde jeg jo sagt deg det.
Hvis jeg var deg, skulle jeg meldt meg på dette kurset.
Hvis det er iskaldt, fryser vannet.
Hvis jeg hadde vært barn, hadde jeg kjøpt denne leken.