Przyimki norweskie: FOR, TIL, AV i FRA – kiedy ich używać?
Przyimki (norw. preposisjoner) to jedne z tych elementów języka, które potrafią sprawić trudność – nie tylko początkującym, ale i bardziej zaawansowanym uczniom. W języku norweskim często nie da się ich dosłownie przetłumaczyć na polski, a ich użycie zależy od kontekstu, znaczenia czasownika czy nawet utartych wyrażeń.
W tym wpisie przyjrzymy się czterem bardzo często używanym przyimkom: for, til, av i fra. Dowiesz się, w jakich sytuacjach ich używać, co dokładnie znaczą i jak różnią się między sobą. Każdy punkt opatrzony jest przykładem zdania z tłumaczeniem na język polski, dzięki czemu łatwiej przyswoisz praktyczne zastosowanie tych przyimków.
Gotowy, by uporządkować swoją wiedzę? Zaczynamy!
FOR
używamy, gdy:
- Określamy cel (dlaczego coś robimy) np.: Jeg gikk til butikken for å kjøpe mat. – Poszłam do sklepu, żeby kupić jedzenie.
- Wyrażamy osobistą opinię np.: Det er vanskelig for meg. – To jest dla mnie trudne.
- Odnosimy się do przysług (ktoś coś robi dla kogoś) np.: Han vasket huset for meg. – On posprzątał dla mnie dom.
- Mówimy o nadmiarze czegoś, np.: Jeg spiste for mye i dag. – Zjadłam dziś za dużo.
- Mówimy o czasie w przeszłości, razem ze słowem „siden” np.: Vi flyttet hit for tre år siden. – Przeprowadziliśmy się tutaj trzy lata temu.
TIL
używamy, gdy:
- Obieramy jakiś kierunek lub cel np.: De reiste til Norge. – Pojechali do Norwegii.
- Określamy punkt końcowy ruchu np.: Vi kom fram til en vakker by. – Dotarliśmy do pięknego miasta.
- Określamy przynależność, własność np.: Det er mannen til søsteren min. – To jest mąż mojej siostry.
- Chcemy podkreślić dopełnienie np.: Han sendte en bok til meg. – On wysłał mi książkę.
- W związku; razem z, np.: I dag skal jeg ha fisk til middag. – Dziś będę mieć rybę na obiad.
- Czegoś używamy np.: Jeg bruker denne datamaskinen til å jobbe hjemmefra. – Używam tego komputera żeby pracować z domu.
AV
używamy, gdy:
- Chcemy wskazać wykonawcę czynności w stronie biernej np.: Brevet ble skrevet av sekretæren. – List został napisany przez sekretarkę.
- Określamy części całości np.: Han fikk halvparten av pengene. – Otrzymał połowę pieniędzy.
- Podkreślamy przyczynę np.: Han gråt av glede da dattera hans ble født. – Płakał ze szczęścia, gdy jego córka się urodziła.
- Podkreślamy jakość lub materiał np.: Han har en klokke av gull. – Ma zegarek ze złota.
- Użycie z liczebnikiem, np.: Fire av bøkene ble kjøpt. – Cztery z książek zostały kupione.
- Wskazujemy autora, np.: En tekst av Ibsen. – Tekst Ibsena.
- Chcemy podkreślić dopełnienie (kogo?czego?) np.: Jeg fikk en gave av mora mi. – Dostałam prezent od mojej mamy.
- Łączymy z rzeczownikiem np.: Jeg har et bilde av min mor. – Mam zdjęcie mojej mamy.
FRA
używamy, gdy:
- Określamy miejsce lub czas np.: Jeg skal reise fra Norge 17. mai. – Wyjadę z Norwegii 17 maja.
- Określamy pochodzenie np.: Jeg kommer fra Polen. – Jestem z Polski.
- Określamy nieobecność lub oddalenie np.: Lars er borte fra skolen. – Lars jest nieobecny w szkole.
