Kiedy używamy Når a kiedy Da?
W języku norweskim są dwa słówka, które odpowiadają naszemu „kiedy”: når oraz da. Wprowadza to trochę zamieszania i pojawia się pytanie jak ich poprawnie używać. Sprawa nie jest skomplikowana, ale mimo to błędy zdarzają się nawet wśród samych Norwegów! Także czytaj dalej, a w mgnieniu oka opanujesz te kilka prostych zasad i być może skorygujesz nawet native-speakerów :).
Den gangen da, hver gang når.
Oznacza ona, że słówka „da” będziemy używać jedynie w sytuacji kiedy coś wydarzyło się 1 raz, w przeszłości. Słówka „når” natomiast odwrotnie – kiedy jakieś wydarzenie powtarzało się wiele razy.
1. Sytuacja wydarzyła się jednorazowo w przeszłości.
To jest właśnie domena „DA”. Będziemy go używali w zdaniach typu:
Da jeg reiste til England, fikk jeg en ny jobb.
Kiedy wyjechałam do Anglii, dostałam nową pracę.
(Wyjechałam do pracy tylko raz i dostałam pracę tylko raz.)
Da vennen min giftet seg, ble jeg invitert til bryllup.
Kiedy mój przyjaciel się ożenił, zostałem zaproszony na ślub.
(Ożenił się tylko raz, w przeszłości.)
UWAGA! Zasada ta obowiązuje też, do bardzo długich wydarzeń czy okresów w przeszłości. „Da” będziemy używać mówiąc np. o swoim dzieciństwie, okresie studiowania czy innych sytuacjach trwających wiele lat.
Da jeg var liten, bodde vi i Tyskland.
Jak byłam mała, mieszkaliśmy w Niemczech.
(Mieszkałam tam przez wiele lat, ale tylko raz.)
Da jeg jobbet på butikken, hadde jeg ikke mye penger.
Kiedy pracowałem w sklepie, nie miałem za dużo pieniędzy.
(Również sytuacja która mogła trwać długo, ale była jednorazowa.)
Jedynie w tych kontekstach użyjemy Da, we wszystkich innych będziemy stosować Når.
2. Sytuacja w przeszłości powtarzała się.
Jeżeli natomiast chcemy opowiedzieć o czymś, co działo się w przeszłości ale systematycznie, zastosujemy Når. Zmodyfikujemy przykłady z punktu pierwszego, tak, aby pasowały pod tą zasadę.
Jeg reiste til England når jeg fikk ny jobb.
Wyjeżdżałem do Anglii jak dostawałem nową pracę.
(Sytuacja wydarzyła się kilkukrotnie.)
Når vennene mine giftet seg, ble jeg invitert til bryllupet.
Kiedy moi przyjaciele się żenili, dostawałam zaproszenie na ślub.
(Żeniło się wielu przyjaciół, wiele razy.)
Lub inny przykład, znany większości z nas 🙂
Når jeg besøkte besteforeldrene mine, spiste jeg for mye.
Kiedy odwiedzałem moich dziadków, jadłem za dużo.
(Za każdym razem.)
3. Sytuacja wydarzy się w przyszłości.
Do przyszłości również będziemy zawsze używać Når.
Når jeg blir rik, vil jeg kjøpe et stort hus med en basseng.
Kiedy będę bogaty, kupię duży dom z basenem.
(W przyszłości, miejmy nadzieję :))
Når du er ferdig med hjemmeleksen, kan du gå ut å leke.
Kiedy skończysz odrabiać lekcje, możesz wyjść na dwór się pobawić.
Jeg skal bake en kake når jeg har tid.
Upiekę ciasto kiedy będę miała czas.
4. Zwyczaje i nawyki
Når używamy także kiedy mówimy o powtarzalnej sytuacji w teraźniejszości, czyli o zwyczajach, nawykach i przyzwyczajeniach.
Jeg ser på tv når jeg spiser.
Oglądam telewizor kiedy jem.
(Zawsze lub zazwyczaj, tak czy inaczej czynność jest powtarzalna)
Når hun er syk, sover hun mye.
Kiedy ona jest chora, dużo śpi.
Han vil være alene når han er stresset.
On chce być sam, kiedy jest zestresowany.
5. Zdania pytające
W pytaniach, jeśli chcemy zapytać „kiedy”, użyjemy zawsze tylko i wyłącznie Når.
Når begynner filmen?
Kiedy zaczyna się film?
Når har du tid?
Kiedy masz czas?
Når går bussen?
Kiedy odjeżdża autobus?
Możecie nas znaleźć także na:
Facebook’u, Instagramie oraz TikToku!
Zapraszamy również do nas na zajęcia indywidualne oraz kursy grupowe.
