Strona główna » 2025
Strona główna » 2025

Rok: 2025

Kategorie
Bez kategorii

🇳🇴 Jak uzyskać stały pobyt i obywatelstwo norweskie – przewodnik dla Polaków

Planujesz zostać w Norwegii na dłużej? Marzysz o norweskim paszporcie albo po prostu chcesz mieć pewność, że Twój pobyt jest w pełni legalny i stabilny?
Ten przewodnik jest dla Ciebie! Opisujemy krok po kroku, jak wygląda droga od pierwszej pracy po stały pobyt (varig oppholdsrett) i obywatelstwo norweskie.

🏡 Stały pobyt w Norwegii (varig oppholdsrett)

Czym jest stały pobyt?

Stały pobyt to prawo do życia i pracy w Norwegii bez ograniczeń czasowych.
Dla Polaków (obywateli UE/EOG) jest to tzw. varig oppholdsrett – prostsza ścieżka niż „permanent oppholdstillatelse”, która dotyczy osób spoza UE/EOG.

Jakie warunki muszę spełnić Polacy?

  • ✅ 5 lat legalnego pobytu w Norwegii (np. na podstawie pracy, studiów, własnych środków finansowych).

  • ✅ Rejestracja pobytu, jeśli pobyt trwał dłużej niż 3 miesiące.

  • ✅ Brak poważniejszych przerw w pobycie (długie wyjazdy mogą przerywać okres liczenia).

Nie musisz zdawać egzaminów językowych ani kursów integracyjnych, aby uzyskać varig oppholdsrett.

Procedura krok po kroku

  1. Zarejestruj pobyt (jeśli przekracza 3 miesiące) na UDI.no.

  2. Po 5 latach złóż wniosek o potwierdzenie stałego prawa pobytu.

  3. Przygotuj dokumenty: paszport, potwierdzenia pracy/studiów, meldunek (folkeregister).

  4. Opłata administracyjna: zazwyczaj brak dla obywateli UE/EOG.

💡 Dzięki stałemu pobytowi zyskujesz stabilność prawną i swobodę życia oraz pracy w Norwegii.

🇳🇴 Obywatelstwo norweskie

Dlaczego warto?

  • 🗳️ Pełne prawa wyborcze.

  • 🛂 Norweski paszport – jeden z najsilniejszych na świecie.

  • 🛡️ Stabilność prawna i pełna ochrona konsularna.

  • 🚀 Brak obowiązku odnawiania zezwoleń na pobyt.

Wymagania dla Polaków

  • 🕐 8 lat pobytu w ciągu ostatnich 11 lat (z wyjątkami: 6 lat przy odpowiednim dochodzie, 5 lat jeśli przyjechałeś jako dziecko, 7 lat dla uchodźców).

  • 🏡 Posiadanie lub spełnienie warunków stałego pobytu (varig oppholdsrett).

  • 🗣️ Norskprøve ustny na poziomie B1 (dla osób 18–67 lat).

  • 📚 Statsborgerprøven – test wiedzy o społeczeństwie norweskim.

  • 🧾 Zaświadczenie o niekaralności (nie starsze niż 3 miesiące).

  • 💳 Opłata administracyjna: 6500 NOK (dzieci do 18 lat – zwolnione).

Procedura

  • Przygotuj dokumenty (paszport, potwierdzenia pobytu i pracy/studiów, wyniki egzaminów).

  • Złóż wniosek online na UDI.no.

  • Zarezerwuj wizytę w policji.

  • Czekaj na decyzję (średnio ok. 30 miesięcy).

🌍 Scenariusze praktyczne dla Polaków

Chcesz pracować w Norwegii poniżej 3 miesięcy

– Nie musisz się rejestrować.

– Wystarczy paszport lub dowód osobisty.

Planujesz pracować dłużej niż 3 miesiące

Planujesz pracować dłużej niż 3 miesiące

– Musisz się zarejestrować jako pracownik UE/EOG.

– Potrzebujesz umowy o pracę lub zaświadczenia od pracodawcy.

Chesz sprowadzić rodzinę

– Możesz sprowadzić małżonka, partnera, dzieci do 21 lat i rodziców na utrzymaniu.

– Członkowie rodziny muszą się zarejestrować, jeśli zostają ponad 3 miesiące.

– Nie obowiązują Cię progi dochodowe jak dla osób spoza UE.

🎓 Nauka norweskiego z nami

Planujesz obywatelstwo? Musisz zdać Norskprøve B1 i Statsborgerprøven.
W naszej szkole uczymy praktycznego norweskiego, który pomoże Ci w codziennym życiu i przygotuje do wymaganych egzaminów.
👉 Dzięki temu szybciej zdobędziesz wszystkie dokumenty potrzebne do stałego pobytu i obywatelstwa.

Sprawdź nasze kursy online i ucz się w swoim tempie — niezależnie od tego, gdzie mieszkasz w Norwegii!

Kategorie
kultura poziom A1-A2 poziom B1-B2

Norweskie skróty urzędowe – co warto znać, żeby nie zgubić się w urzędach

Norweskie skróty urzędowe

Jeżeli mieszkasz w Norwegii lub planujesz tu dłuższy pobyt, prędzej czy później trafisz na norweskie skróty urzędowe. Pojawiają się w listach z urzędów, na tablicach ogłoszeń, w mailach i podczas rozmów z urzędnikami. Warto je znać, aby szybciej zrozumieć, kto za co odpowiada i gdzie załatwić swoją sprawę.
Poniżej znajdziesz listę najczęściej spotykanych skrótów wraz z objaśnieniem.

 

SkrótPełna nazwaOpis i rola instytucji
NAVArbeids- og velferdsforvaltningenUrząd Pracy i Opieki Społecznej – zajmuje się m.in. zasiłkami, rejestracją bezrobotnych, świadczeniami rodzinnymi i chorobowymi.
UDIUtlendingsdirektoratetDyrekcja ds. Cudzoziemców – wydaje pozwolenia na pobyt, pracę, łączy rodziny, zajmuje się azylem
PSTPolitiets sikkerhetstjenesteSłużba Bezpieczeństwa Policji – ochrona przed zagrożeniami terrorystycznymi i szpiegostwem
NRKNorsk rikskringkastingNorweska telewizja i radio publiczne -odpowiednik polskiego TVP i Polskiego Radia
DNBDen Norske BankNajwiększy bank w Norwegii – często skrót pojawia się przy usługach finansowych
SSBStatistisk sentralbyråNorweski Urząd Statystyczny – publikuje dane o gospodarce, społeczeństwie, cenach
KSKommunenes SentralforbundZwiązek Norweskich Gmin – zrzesza samorządy lokalne
UDUtenriksdepartementetMinisterstwo Spraw Zagranicznych – zajmuje się polityką zagraniczną i konsulatam
Skatteetaten–Urząd Podatkowy – odpowiedzialny za podatki, numer personalny (fødselsnummer) i kartę podatkową (skattekort)
fnr.fødselsnummerNumer personalny (11 cyfr), podawany w każdym urzędowym formularzu
org.nr.organisasjonsnummerNumer organizacji/firmy, wymagany w dokumentach firmowych, fakturach, rejestrach
adr.adresseAdres zamieszkania lub korespondencyjny
tlf.telefonnummerNumer telefonu
mnd.månedMiesiąc – przy podawaniu dat
vedl.vedleggZałącznik – pojawia się w pismach urzędowych i e-mailach
saksnr.saksnummerNumer sprawy w urzędzie
att.attestZaświadczenie – np. fødselattest (akt urodzenia)

Pamiętaj, że w Norwegii wiele spraw można załatwić online – ale formularze elektroniczne także pełne są skrótów. Dlatego warto mieć swoją „ściągę” pod ręką, a z czasem te oznaczenia staną się tak naturalne, jak nasze polskie ZUS czy NIP.

Znajomość norweskich skrótów instytucji i terminów urzędowych to mały krok, który może znacznie ułatwić codzienne życie w Norwegii. Dzięki nim szybciej zrozumiesz dokumenty, korespondencję z urzędów i komunikaty w mediach. Nawet jeśli nie planujesz zostać w Norwegii na stałe, podstawowa wiedza o tych oznaczeniach pomoże Ci uniknąć nieporozumień i zaoszczędzi czas w urzędach.

Kategorie
poziom A1-A2 słownictwo

Tilbake til skolen

Wrzesień w Norwegii, podobnie jak w Polsce oznacza powrót uczniów i studentów do nauki. 

Dla osób uczących się języka norweskiego przygotowaliśmy specjalną listę słówek i wyrażeń związanych z powrotem do szkół.

Skolefag - przedmioty szkolne

norsk – język norweski 

engelsk – język angielski 

tysk/fransk/spansk – język niemiecki/francuski/hiszpański

matematikk – matematyka 

geografi – geografia 

kjemi – chemia

fysikk – fizyka 

historie – historia 

naturfag – przyroda/nauki przyrodnicze 

samfunnsfag – WOS

kroppsøving (gym) – WF 

kunst og håndverk – plastyka i technika 

musikk – muzyka 

religion – religia i etyka 

Skolemateriell - przybory szkolne

En ryggsekk – plecak 

Et penal – piórnik 

En skrivebok – zeszyt 

En skolebok – podręcznik 

En penn – długopis 

En blyant – ołówek 

En linjal – linijka 

Et viskelær – gumka do mazania 

En mappe – teczka 

I klasse - w klasie

En klasse – klasa

En time – lekcja 

En friminutt – przerwa

En lærer – nauczyciel

En student – student

En elev – uczeń 

En tavle – tablica 

En skolepult – ławka szkolna 

En stol – krzesło 

En matpakke – „lunch box”

 

Hjemmelekser – zadania domowe

Prøver og eksamer – kartkówki i sprawdziany

Karakterer – oceny 

Ferie – wakacje 

Lykke til på skolen!

Kategorie
gramatyka poziom A1-A2 słownictwo

Nieregularne czasowniki po norwesku – te musisz znać!

Nieregularne czasowniki po norwesku – te musisz znać!

Jeśli uczysz się norweskiego, pewnie już wiesz, że czasowniki mogą sprawiać trochę kłopotu – zwłaszcza te nieregularne. Mimo ich problematyczności, są one ważne i dobrze zapamiętać je już na początku nauki norweskiego, ponieważ później będą potrzebne cały czas. Ale spokojnie! W tym wpisie pokażemy Ci:

– czym są nieregularne czasowniki w norweskim,
– jak je rozpoznać i zapamiętać,
– listę najważniejszych, które musisz znać,

Czym są nieregularne czasowniki?

W języku norweskim (bokmål) większość czasowników odmienia się regularnie – dodajesz końcówkę -et lub -te i gotowe. Ale niektóre z nich mają nieregularne formy przeszłe i nimi się dziś zajmiemy.

Dlaczego warto się ich nauczyć?

To właśnie one pojawiają się najczęściej w codziennych rozmowach np.
„Har du vært i Oslo?” –Byłeś w Oslo? lub „Jeg fikk en gave.” – Dostałem prezent.

Jeśli chcesz mówić naturalnie i rozumieć Norwegów, nie obejdzie się bez tej grupy.

Najczęściej używane nieregularne czasowniki w norweskim

InfinitivPreteritumPerfektumZnaczenie
blibleblittzostać
drikkedrakkdrukketpić
fåfikkfåttdostać
gjøregjordegjortrobić
gågikkgåttiść
hahaddehattmieć
kommekomkommetprzychodzić
leggelalagtkłaść, położyć
liggelåliggetleżeć
sesåsettwidzieć
sisasagtmówić
skriveskrevskrevetpisać
ståstoståttstać
tatoktattbrać
værevarværtbyć
vitevisstevisstwiedzieć

"Legge" vs "Ligge"

Jedną z najczęstszych pułapek wśród osób uczących się norweskiego są te dwa czasowniki, które brzmią podobnie ale znaczą co innego.



Czasownik „legge” oznacza położyć i wyraża ruch.

– Jeg legger boka på bordet – Kładę książkę na stole
– Jeg må legge meg – Muszę się położyć



Czasownik „ligge” oznacza leżeć i wyraża stan w jakim coś się znajduje.

– Boka ligger på bordet – Książka leży na stole
– Jeg ligger på en sofa – Ja leżę na sofie

Jak się uczyć nieregularnych czasowników?

Oto kilka pomysłów:

  • Twórz własne zdania z tymi czasownikami.

  • Ucz się ich w kontekście – nie samego „være – var – vært”, tylko np. Jeg har vært i Oslo.

  • Używaj aplikacji typu Quizlet do powtórek.

  • Próbuj skojarzeń i rymów.

  • Czytaj proste teksty i zaznaczaj nieregularne czasowniki.

Kategorie
kultura

NORWESKIE LEGENDY

W Polsce znane są legendy o warszawskiej syrence, o smoku wawelskim czy bazyliszku. 
W Norwegii również istnieje kilka legend, które cieszą się popularnością. Niektóre mogą być zabawne, abstrakcyjne a nawet przerażające. 
Poznajcie kilka z nich.

Trolle – kamienne olbrzymy

Trolle to jedne z najbardziej znanych stworzeń norweskiego folkloru. Występują w różnych rozmiarach – od małych, złośliwych stworków, po wielkie, niebezpieczne olbrzymy. Zazwyczaj zamieszkują góry, jaskinie i lasy. Uważano, że są wrogie wobec ludzi, choć nie zawsze inteligentne. Ich charakterystyka to strach przed słońcem, bo pod jego wpływem zmieniają się w kamienie. 

Zanim jednak pomyślicie, że trolle to tylko dziecinny wymysł, wiedzcie że większość Norwegów naprawdę w nie wierzy. Często wypatrują śladów trolli podczas górskich wypraw, a  figurki trolli to jedna z najpopularniejszych pamiątek z Norwegii. W Parku Narodowym Rondane można zobaczyć formacje skalne, które — według legendy — to trolle skamieniałe o świcie.

Nøkken – wodny uwodziciel

Nøkken to mityczna istota wodna, znana także w innych krajach Skandynawii. W norweskich opowieściach przybiera różne formy — najczęściej młodzieńca o niezwykłej urodzie, grającego hipnotyzujące melodie na skrzypcach.

Jego muzyka oczarowuje słuchaczy i prowadzi ich wprost do wody, gdzie mogą utonąć lub zostać uwięzieni na zawsze. W niektórych wersjach legendy Nøkken przybiera postać pięknego białego konia — kiedy ktoś na niego wsiądzie, koń pędzi prosto w głąb jeziora.

Pojawia się zwykle o zmierzchu lub nocą. Dawniej ludzie wierzyli, że można się przed nim ochronić, nosząc przy sobie kawałek żelaza — podobno Nøkken go unika.

Huldra – leśna dama z ogonem

Huldra to istota zamieszkująca głębokie norweskie lasy. Z przodu wygląda jak niezwykle piękna kobieta, lecz jej sekret kryje się z tyłu — ma lisi ogon i często dziurę w plecach przypominającą wnętrze wydrążonego drzewa.

Według legend Huldra uwodzi mężczyzn i zabiera ich do swojego magicznego świata. Może być pomocna i przyjazna, ale tylko wtedy, gdy inni traktują ją z szacunkiem. Jeśli ktoś ją obrazi, potrafi być groźna.

Wierzono, że jeśli Huldra poślubi człowieka w kościele, traci swoje moce i ogon, stając się zwykłą kobietą.

Draugen – duch topielca

Draugen to upiorny duch zmarłego marynarza lub topielca, który zamiast odejść do świata zmarłych, powraca, by nawiedzać morze i nadbrzeża.

Według podań pojawia się w postaci wysokiej postaci w mokrym płaszczu, z pustymi oczodołami i włosami pokrytymi wodorostami. Jego obecność zwiastuje sztorm, katastrofę morską lub śmierć. Draugen może też zatapiać łodzie i wciągać marynarzy w morską otchłań.

To jedna z tych legend, które skutecznie odstraszały dawnych rybaków od wypływania na morze w złą pogodę. 

De Underjordiske – ludzie spod ziemi

De Underjordiske, czyli „podziemni ludzie”, to istoty zamieszkujące góry, jaskinie lub ukryte krainy pod wzgórzami. Wyglądem przypominają ludzi, ale żyją w magicznym świecie, do którego rzadko dopuszczają śmiertelników.

Według legend są opiekunami skarbów i tajemniczych miejsc. Mogą być życzliwi, jeśli okazuje się im szacunek — dawniej Norwegowie zostawiali im jedzenie i napoje, aby zyskać ich przychylność. Jednak gniew De Underjordiske bywa groźny — potrafią rzucać uroki, powodować choroby lub sprowadzać pecha na całe gospodarstwa.

Ich obecność miała tłumaczyć dziwne zniknięcia ludzi lub zwierząt w górach.

Selma – wąż z jeziora Seljord

Selma to legendarna istota zamieszkująca jezioro Seljord w Telemarku. Według opowieści przypomina ogromnego węża lub smoka morskiego. Pierwsze zapiski o niej pochodzą z XVIII wieku, a do dziś mieszkańcy twierdzą, że widzieli długie, falujące ciało przesuwające się po tafli jeziora.

Legenda o Selmie często porównywana jest do historii o szkockim potworze z Loch Ness. Niezależnie od tego, czy wierzyć w jej istnienie, czy nie — opowieści o Selmie przyciągają turystów, a w okolicy znajdziesz wiele punktów widokowych „na potwora”.

Hvite dame – Dama w bieli

„Dama w bieli” to duch kobiety, który nawiedza stare zamki, dwory lub opuszczone domy. Ubrana jest w długą, białą suknię, a jej twarz bywa blada i pozbawiona emocji.

W norweskich opowieściach pojawienie się Damy w bieli zwiastuje tragedię — chorobę, wypadek lub śmierć. Niektórzy wierzą, że to duch nieszczęśliwie zakochanej kobiety lub ofiary zdrady, która nie zaznała spokoju po śmierci.

Historie o niej często opowiadano dzieciom, aby trzymały się z dala od starych, opuszczonych budynków po zmroku.

📌 Norweskie legendy są nierozerwalnie związane z krajobrazem tego kraju — góry, fiordy i jeziora kryją w sobie setki opowieści o niezwykłych istotach. Warto je poznać, bo wiele z nich można odnaleźć w sztuce, literaturze i podczas podróży po Norwegii.

Kategorie
kultura

Norweski small talk – o czym rozmawiać z Norwegiem?

Wielu osobom Norwegowie kojarzą się z zamkniętością, chłodem emocjonalnym i dystansem. Ale kiedy już przełamiesz pierwsze lody – odkryjesz, że to ciepli, pomocni i niezwykle uprzejmi ludzie. Tylko jak się z nimi rozmawia? O czym pogadać z Norwegiem, żeby nie zapadła niezręczna cisza?

Small talk w Norwegii to subtelna sztuka. Nie chodzi o ilość słów, ale ich wagę.

Dziś opowiemy Ci o tym, jak wygląda typowy norweski small talk i podpowiemy, jakich tematów lepiej unikać.

Jacy są Norwegowie, jeśli chodzi o komunikację?

W skrócie: zdystansowani, ale szczerzy.
Nie będą wypytywać Cię o prywatne sprawy. Nie zagadują nieznajomych w kolejce. Nie czują potrzeby zapełniania każdej chwili rozmową. Ale – jeśli pojawi się dobry temat – potrafią prowadzić ciekawe, głębokie i spokojne rozmowy.

Norwegowie nie lubią nachalności. Rozmowa powinna być naturalna i niezobowiązująca. Krótkie zdanie, pytanie, uwaga – to wszystko, co potrzeba na początek.

1. Pogoda – klasyka gatunku

Pogoda to bezpieczny i uniwersalny temat. Norwegowie dużo o niej mówią, bo dużo się w niej dzieje. Jednego dnia możesz doświadczyć słońca, śniegu, wiatru i deszczu – więc jest o czym rozmawiać.

Jak zacząć rozmowę?

  • Det blåser skikkelig i dag, ikke sant? – Dzisiaj naprawdę wieje, co?

  • Endelig sol! – Nareszcie słońce!

  • Været skifter så fort… – Pogoda zmienia się tak szybko…

To bezpieczne i uniwersalne otwarcie rozmowy – w autobusie, w sklepie czy na spacerze z sąsiadem.

2. Friluftsliv – życie na świeżym powietrzu

Norwegowie kochają naturę. Niezależnie od pory roku, aktywności na zewnątrz są świętością. Możesz więc zapytać o ulubione trasy na narty, o ostatni wypad w góry czy miejsce, gdzie najlepiej łowić ryby.

Przykładowe pytania:

  • Har du vært på fjellet i det siste? – Byłeś ostatnio w górach?

  • Vet du om noen fine turstier her i området? – Znasz jakieś fajne szlaki w okolicy?

    Jeśli sam lubisz spacery, kajaki, rower czy biwaki – koniecznie wspomnij o tym! Złapiesz punkt wspólny.

3. Podróże po Norwegii

Zamiast pytać „Gdzie ostatnio byłeś na wakacjach?”, spróbuj spytać :
„Har du noen fine turer i Norge å anbefale?” (Masz jakieś fajne miejsca w Norwegii do polecenia?)

To temat-rzeka – Norwegia jest przepiękna, a Norwegowie chętnie dzielą się swoimi sekretami lokalnych atrakcji.

Czego unikać?

❌ Religia, polityka, zarobki – to raczej tematy tabu. Norwegowie cenią prywatność i nie lubią wchodzić w konflikty w rozmowach.
❌ Zbyt osobiste pytania – w Norwegii nie wypytuje się obcych o status cywilny, dzieci czy wiek.

Podsumowanie: jak rozmawiać z Norwegiem i nie przesadzić?


✅ Mów prosto, krótko i szczerze.
✅ Wybieraj neutralne tematy: pogoda, natura, kawa, weekend.
✅ Unikaj presji – daj Norwegowi czas, by się otworzył.
✅ Nie bój się ciszy.
✅ Szanuj granice i nie spiesz się z „budowaniem więzi”.

Cisza to nie wróg
W norweskiej kulturze cisza nie jest niezręczna – jest naturalna. Nie musisz zapełniać każdej pauzy. Norwegowie lubią spokojne rozmowy, bez presji i „gadania dla gadania”.

Kategorie
Bez kategorii

    I BUTIKKEN – W SKLEPIE

W sklepie - norweskie słówka i wyrażenia

Planujesz zakupy w Norwegii i chcesz wiedzieć, jak dogadać się w sklepie? Oto słówka i wyrażenia, dzięki którym przełamiesz barierę!

Przydatne słówka:

En butikk – sklep

En kasse – kasa

En selvkasse – kasa samoobsługowa 

En handelkurv – koszyk 

En handelvogn – wózek

Et salg – przecena

En tilbud – promocja

En rabatt – zniżka 

En kupong – kupon

En pris – cena

En vare – produkt, towar

Ei pose – torba, reklamówka

En kvittering – paragon

En pant – kaucja za butelkę

Å skanne – skanować 

Å betale – płacić 

Å pante – zwracać butelki

Dyr – drogi

Billig – tani 

Wyrażenia:

Hvor mye koster det? – ile to kosztuje?

Jeg letter etter… – szukam…

Kan jeg betale med kort/kontant? – czy mogę zapłacić kartą/gotówką?

Kan jeg få kvittering? – czy mógłbym dostać paragon?

Kan jeg få pose? – czy mógłbym dostać reklamówkę?

Jeg har et medlemskort – mam kartę członkowską

PANTESYSTEMET

Pantesystemet to bardzo typowy dla Skandynawii system, w którym zwracane butelki i puszki podlegają zwrotu kaucji, które doliczane są przy zakupie. 

Butelki bądź puszki wrzuca się do maszyn w sklepach, a maszyny wydają bon, który można wykorzystać na kolejne zakupy. 

Kategorie
poziom A1-A2 słownictwo

KANELBOLLER OPPSKRIFT – przepis na norweskie cynamonki

Cynamonki to jeden z wypieków, które od razu kojarzą się ze Skandynawią. Ten przysmak króluje na norweskich stołach, dlatego postanowiliśmy przygotować dla was przepis. Oczywiście po norwesku!

Ingredienser - składniki:

  • 5dl melk – 500ml mleka
  • 150g smør – 150g masła 
  • 50g gjær – 50g świeżych drożdży 
  • 0,5ts salt – 0,5 łyżeczki soli
  • 100g sukker – 100g cukru
  • 1 egg – 1 jajko
  • 1,5l hvetemel – 900g mąki pszennej
  • 2ts kardemomme – 2 łyżeczki kardamonu

Fyll - nadzienie:

  • 200g smør – 200g masła 
  • 2dl sukker – 180g cukru 
  • 3ss malt kanel – 3 łyżki stołowe cynamonu 

Til pensling - do wykończenia (aby bułeczka była rumiana):

1 egg

Slik gjør du det - oto jak przygotować:

  1. Kok opp melk, smør, salt og sukker. Avkjøl blandingen til den er fingervarm. – Zagotuj mleko, masło, sól i cukier. Wystudź mieszankę aż będzie letnia.
  2. Rør gjæren ut i væsken. Bland i kardemomme og hvetemel og egg. Deigen skal være god å trille og kjevle og ikke løs og klissete. – Wymieszaj drożdże z mieszanką. Dodaj kardamon, mąkę i jajko. Ciasto powinno być łatwe do rozwałkowania, a nie luźne i lepkie.
  3. Elt deigen til den er smidig. – Ugniataj ciasto dopóki będzie gładkie. 
  4. Kjevle ut deigen til en stor kvadratisk leiv. – Rozwałkuj ciasto na duży, kwadratowy placek.
  5. Smør på melt smør og dryss over rikelig med sukker og kanel. – Posmaruj ciasto rozpuszczonym masłem i posyp dużą ilością cukru oraz cynamonu. 
  6. Rull leiven til en tykk rull. Skjær store skiver og satt dem på bakepapirdekk. – Zwiń placek w gruby rulon. Pokrój je na duże plastry i ułóż na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia.
  7. La dem leve lunt i cirka 40 minutter. – Odstaw je w ciepłe miejsce na około 40 minut, aby wyrosły.
  8. Bruk egget og pensle over bollene. – Użyj jajka i posmaruj nimi bułeczki.
  9. Stek bollene i oven ved 230°C i 10-15 minutter. De skal bli gylene i fargen og gjennomstekte. – Piecz bułeczki w piekarniku w 230°C przez 10-15 minut. Powinny być zarumienione i upieczone.  
  10.  Pynt dem med sukker, kanel eller glasur. – Udekoruj je cukrem, cynamonem lub lukrem.

  11. Vel bekomme! Smacznego!

Kategorie
Bez kategorii

I SKOGEN – W LESIE

Jak już pewnie wiecie, Norwegia to kraj bogaty w różnorodną i obfitą przyrodę. Znajdują się tu rozmaite góry, morze, jeziora i fiordy. A czy wiedzieliście, że prawie 40% powierzchni kraju to lasy? 

 

Dzisiaj poznacie z nami słówka i pojęcia związane z lasem!

DYR - ZWIERZĘTA

  • En bjørn – niedźwiedź 
  • En vaskebjørn – szop
  • Et reinsdyr – renifer
  • Et rådyr – sarna
  • En hjort – jeleń 
  • En elg – łoś
  • En gaupe – ryś
  • En ulv – wilk
  • Et rev – lis
  • En hare – zając
  • Et villsvin – dzik
  • Et pinnsvin – jeż 
  • Et ekorn – wiewiórka 
  • En grevling – borsuk 
  • Et bever – bóbr 
  • En slange – wąż 
  • En oter – wydra
  • En skunk – skunks  
  • En flaggermus – nietoperz

FUGLER - PTAKI

  • En ugle – sowa
  • En spett – dzięcioł 
  • En hauk – jastrząb 
  • En spurv – wróbel 
  • En trost – drozd
  • En dompap – gil
  • En gjøk – kukułka 
  • En meis – sikorka 
  • En ravn – kruk

PLANTER - ROŚLINY

  • Et tre – drzewo, trær – drzewa
  • En furu – sosna
  • En gran – świerk 
  • En bjørk – brzoza
  • En eik – dąb 
  • En ask – jesion
  • Et gress – trawa 
  • En busk – krzew/krzak
  • En mose – mech 
  • Et bringebær – maliny
  • Et blåbær – borówki/jagody
  • Blomster – kwiaty

SOPP - GRZYBY

  • En sopp – grzyb
  • En fluesopp – muchomor
  • En kantarell – kurka
  • En steinsopp – borowik
  • En ridderhatt – gąska
  • En sjampinjong – pieczarka
  • En honningsopp – opieńk
  • En netthatt – borowik siateczkowany
  •  En slimete sleipsopp – maślak zwyczajny

AKTIVITETER I SKOGEN - CZYNNOŚCI W LESIE

å gå på tur – spacerować, iść na wycieczkę 

å løpe – biegać 

å se på fugler/dyr – obserwować ptaki/zwierzęta

å plukke sopp – zbierać grzyby

å plukke bær – zbierać jagody 

å lytte til fuglesang – słuchać śpiewu ptaków 

å meditere – medytować 

å puste inn frisk luft – wdychać świeże powietrze 

å telte – biwakować 

FORBUDT - ZAKAZANE

å tenne bål – rozpalać ognisko 

å forsøple – śmiecić 

å skade naturen – niszczyć naturę 

å drepe dyr/fugler – zabijać zwierzęta/ptaki

å rykke opp fredede planter – wyrywać chronione rośliny

Kategorie
gramatyka poziom B1-B2

   PREPOSJISON – przyimek cz. 1

Przyimki norweskie: FOR, TIL, AV i FRA – kiedy ich używać?

Przyimki (norw. preposisjoner) to jedne z tych elementów języka, które potrafią sprawić trudność – nie tylko początkującym, ale i bardziej zaawansowanym uczniom. W języku norweskim często nie da się ich dosłownie przetłumaczyć na polski, a ich użycie zależy od kontekstu, znaczenia czasownika czy nawet utartych wyrażeń.

W tym wpisie przyjrzymy się czterem bardzo często używanym przyimkom: for, til, av i fra. Dowiesz się, w jakich sytuacjach ich używać, co dokładnie znaczą i jak różnią się między sobą. Każdy punkt opatrzony jest przykładem zdania z tłumaczeniem na język polski, dzięki czemu łatwiej przyswoisz praktyczne zastosowanie tych przyimków.

Gotowy, by uporządkować swoją wiedzę? Zaczynamy!

FOR

używamy, gdy:

  1. Określamy cel (dlaczego coś robimy) np.:  Jeg gikk til butikken for å kjøpe mat. – Poszłam do sklepu, żeby kupić jedzenie.
  2. Wyrażamy osobistą opinię np.:  Det er vanskelig for meg. – To jest dla mnie trudne. 
  3. Odnosimy się do przysług (ktoś coś robi dla kogoś) np.:  Han vasket huset for meg. – On posprzątał dla mnie dom. 
  4. Mówimy o nadmiarze czegoś, np.:  Jeg spiste for mye i dag. – Zjadłam dziś za dużo.
  5. Mówimy o czasie w przeszłości, razem ze słowem „siden” np.:  Vi flyttet hit for tre år siden. – Przeprowadziliśmy się tutaj trzy lata temu.

TIL

używamy, gdy: 

  1. Obieramy jakiś kierunek lub cel np.:  De reiste til Norge. – Pojechali do Norwegii.
  2. Określamy punkt końcowy ruchu np.:  Vi kom fram til en vakker by. – Dotarliśmy do pięknego miasta.
  3. Określamy przynależność, własność np.:  Det er mannen til søsteren min. – To jest mąż mojej siostry.
  4. Chcemy podkreślić dopełnienie np.:  Han sendte en bok til meg. – On wysłał mi książkę.  
  5. W związku; razem z, np.:  I dag skal jeg ha fisk til middag. – Dziś będę mieć rybę na obiad.
  6. Czegoś używamy np.:  Jeg bruker denne datamaskinen til å jobbe hjemmefra. – Używam tego komputera żeby pracować z domu.

AV

używamy, gdy:

  1. Chcemy wskazać wykonawcę czynności w stronie biernej np.:  Brevet ble skrevet av sekretæren. – List został napisany przez sekretarkę. 
  2. Określamy części całości np.:  Han fikk halvparten av pengene. – Otrzymał połowę pieniędzy.  
  3. Podkreślamy przyczynę np.:  Han gråt av glede da dattera hans ble født. – Płakał ze szczęścia, gdy jego córka się urodziła.  
  4. Podkreślamy jakość lub materiał np.:  Han har en klokke av gull. – Ma zegarek ze złota.
  5. Użycie z liczebnikiem, np.: Fire av bøkene ble kjøpt. – Cztery z książek zostały kupione.
  6. Wskazujemy autora, np.: En tekst av Ibsen. – Tekst Ibsena.
  7. Chcemy podkreślić dopełnienie (kogo?czego?) np.:  Jeg fikk en gave av mora mi. – Dostałam prezent od mojej mamy.
  8.  Łączymy z rzeczownikiem np.:  Jeg har et bilde av min mor. – Mam zdjęcie mojej mamy.

FRA

używamy, gdy: 

  1. Określamy miejsce lub czas np.:  Jeg skal reise fra Norge 17. mai. – Wyjadę z Norwegii 17 maja.
  2. Określamy pochodzenie np.:  Jeg kommer fra Polen. – Jestem z Polski.
  3. Określamy nieobecność lub oddalenie np.:  Lars er borte fra skolen. – Lars jest nieobecny w szkole.
Norsk Nå
Powered by  Zgodności ciasteczek z RODO
Przegląd prywatności

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.